مطالعه مقاومت ژنوتیپ های برنج (.Oryza sativa L) به بیماری بلاست در مرحله گیاهچه و خوشه در مازندران

  به منظور تعیین وضعیت توسعه .Magnaporthe grisea (Hebert) Barr عامل بیماری بلاست برنج، ارزیابی برخی اجزای مقاومت به این بیماری در مرحله گیاهچه و خوشه، و هم چنین مطالعه امکان وجود هم بستگی بلاست برگ و خوشه، تعدادی ارقام برنج مورد مطالعه قرار گرفتند. ژنوتیپ های برنج شامل ۲۳ رقم برنج از ایران، ۵ لاین نزدیک به ایزوژن برای صفت مقاومت به بیماری بلاست و رقم حساس مادری آنها به همراه ۱۱ ژنوتیپ برنج از موسسه تحقیقات بین المللی برنج، هند و چین بودند. ارقام برنج در آزمایش های گلخانه ای و در مقابل تعدادی تک جدایه از نژادهای مختلف عامل بیماری و هم چنین در خزانه بلاست مزرعه ای در مقابل جمعیت مزرعه ای آن مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد گره گردن خوشه آلوده، اندازه طول لکه در بلاست گردن خوشه و درصد سطح آلوده برگ، تیپ آلودگی، تعداد لکه اسپورزا، اندازه لکه در مرحله گیاهچه و خزانه بلاست بودند. نتایج نشان داد که ارقام محلی ایرانی و لاین های C۱۰۴-PKT و Co-۳۹ از لحاظ سطح زیر منحنی توسعه بیماری، تیپ آلودگی در خزانه بلاست برگ و تعداد گره گردن آلوده در گروه حساس قرار گرفتند. در حالی که ارقام اصلاح شده ایرانی و لاین های ارسالی از موسسه تحقیقات بین المللی برنج و لاین های نزدیک به ایزوژن، به جز لاین C۱۰۴-PKT ، دارای واکنش نوع مقاوم بودند. در این مطالعه ارقامی مانند فوجی مینوری، اوندا و حسن سرایی از لحاظ سطح زیر منحنی توسعه بیماری و تیپ آلودگی در خزانه بلاست میزان متوسطی از بیماری را نشان دادند و ارقامی نیمه حساس بودند. نتایج هم چنین نشان داد که هم بستگی بین اجزای مقاومت مورد مطالعه در مرحله خوشه دهی و برگ در گلخانه و مزرعه در سطح ۱%   (۰۱/۰= a ) معنی دار بوده است. در تعدادی از ارقام مانند هراز واکنش آنها به بلاست در مرحله گیاهچه و خوشه دهی متفاوت بود. این نتایج می تواند حاکی از کنترل مقاومت به این بیماری توسط ژن های متفاوت در دو مرحله رشدی باشد.

Keywords:

Blast disease , , , Area under the disaese progress curve , Rice , Mazandaran. , بیماری بلاست , , , سطح زیر منحنی توسعه بیماری , برنج , مازندران