اثر لجن کنورتور و سرباره ذوب آهن بر عملکرد ذرت و جذب برخی عناصر کم مصرف گیاه در یک خاک آهکی

با توجه به نتایج مثبت کاربرد لجن کنورتور و سرباره کارخانه ذوب آهن اصفهان جهت درمان کلروز ناشی از کمبود آهن در گیاهان مختلف در تحقیقات گذشته، در این تحقیق مقدار کاربرد بهینه این دو ترکیب و هم چنین قابلیت جذب برخی عناصر ضروری موجود در لجن کنورتور و سرباره برای گیاه ذرت در مزرعه بررسی شد. لجن کنورتور حاوی حدودا ۶۴ درصد وزنی اکسیدهای دو و سه ظرفیتی آهن و برخی دیگر از عناصر ضروری گیاه و سرباره حاوی حدودا ۱۷ درصد اکسیدهای آهن، ۸/۵۲ درصد اکسید کلسیم و مقدار زیادی عناصر ضروری دیگر است. در پژوهش حاضر تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، تیمار محلول پاشی توسط فتریلون (Fe-EDTA) با غلظت ۵ در هزار، لجن کنورتور در ۴ سطح (L۱ ، L۲ ، L۳ و L۴ به ترتیب برابر با ۸۳/۵، ۳۳/۱۳، ۸۳/۲۰ و ۶۷/۲۶ تن در هکتار) و سرباره در چهار سطح (S۱، S۲ ، S۳ و S۴ به ترتیب برابر با ۲۰/۳، ۲۸/۷، ۳۶/۱۱ و ۴۴/۱۵ تن در هکتار) بودند که سطوح لجن و سرباره تامین کننده ۱، ۲، ۳ و ۴ برابر مقدار توصیه شده آهن قابل جذب در خاک بودند. گیاه ذرت رقم سینگل کراس ۷۰۴ به عنوان گیاه آزمایشی کشت گردید. سطوح مختلف دو ترکیب سبب افزایش آهن و منگنز و کاهش منیزیم قابل عصاره گیری خاک شده ولی تاثیری روی، مس و کلسیم قابل عصاره گیری نداشت. سطوح مختلف سبب افزایش عملکردهای گیاه ذرت شد به گونه ای که بیشترین عملکرد در سطوح بالای دو ترکیب (L۴، L۳، S۴ و S۳) اتفاق افتاد. تیمار محلول پاشی سبب از بین رفتن کلروز برگی شد و توانست عملکردهای سیلو، بلال و ساقه + برگ را نسبت به شاهد افزایش دهد، هر چند این تاثیر به اندازه سطوح بالای دو ترکیب لجن کنورتور و سرباره نبود. هم چنین در تیمارهای لجن کنورتور و سرباره جذب آهن، منگنز، روی، مس، کلسیم و منیزیم در عملکردهای گیاه افزایش یافت. بر اساس نتایج این تحقیق سطوح L۳ و S۳ لجن کنورتور و سرباره می توانند مناسب ترین سطوح این ترکیبات به عنوان کود آهن پیشنهاد شوند.

Keywords:

Converter sludge , Slag , Nutrient elements , Yield , Corn