اثرات تغییر سیستم آبیاری از روش سنتی (غرقابی) به زیرسطحی بر درختان بارور پسته در کرمان

در این پژوهش تاثیر تغییر سیستم آبیاری از روش سنتی (غرقابی) به زیر سطحی روی درختان بارور پسته به مدت چهار سال در ایستگاه تحقیقات پسته کرمان مطالعه شد. طرح در قالب بلوک های کامل تصادفی با ترکیب ۲ تیمار دور آبیاری (۷ و ۱۴ روز) و ۳ مقدار آب بر اساس ضرایب تشت کلاس الف شامل ۲۰، ۴۰ و ۶۰ درصد (۲۳۹۲، ۴۷۸۳ و ۷۱۷۴ متر مکعب در هکتار- سال) با احتساب تیمار شاهد یعنی آبیاری سنتی (غرقابی) با دور ۳۰ روزه و ۹۰۰۰ مترمکعب در هکتار- سال)، در مجموع با ۷ تیمار در ۳ تکرار به اجرا در آمد. لوله های آبیاری زیر سطحی به فاصله ۹۰ سانتی متر از تنه درختان (تقریبا در مرکز سایه انداز) در دو طرف و در عمق ۵۰ سانتی متری از سطح خاک کارگذاری شدند. متوسط فشار کارکرد لوله ها ۸/۰تا ۱ اتمسفرو متوسط دبی هر متر لوله ۴/۵ لیتر در ساعت بود. صفات مختلف کمـی و کیفی محصول پسته، رشد رویشی سرشاخه های درختان، کارایی مصرف آب و هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییر سیستم آبیاری از روش سنتی (غرقابی) به زیر سطحی روی درختان بارور پسته امکان پذیر می باشد و بهترین تیمار در شرایط انجام این آزمایش تیماری بود که آبیاری آن باروش زیر سطحی و مصرف ۶۰ درصد تبخیر ازتشت (۷۱۷۴ مترمکعب در هکتار- سال) با دورآبیاری ۱۴ روزه انجام پذیرفت به طوری که کلیه صفات کمـی و کیفی مربوط به این تیمار در مقایسه با تیمارهای دیگر از شرایط مطلوب تری برخورداربود. کارایی مصرف آب در این تیمار ۱۶۴ گرم محصول خشک به ازای هر متر مکعب آب بود. اما در صورتی که بهره برداری سیستم های آبیاری تحت فشار با هدف پایین آوردن مصرف آب آبیاری باشد و در شرایط کمبود آب، کاربرد آب به میزان ۴۰ درصد تبخیر از تشت (۴۷۸۳ مترمکعب در هکتار- سال) قابل توصیه می باشد. کارآیی مصرف آب در این تیمار، ۱۷۷ گرم محصول خشک به ازای هر متر مکعب آب می باشد. نتایج اجرای این طرح نشان دادکه کاربرد آب با مقادیر کمتر از ۴۰ درصد تبخیر از تشت الف، نمی تواند نتیجه مطلوبی را به همراه داشته باشد. تیمارهای آبیاری با دور ۱۴ روزه در مقایسه با دور آبیاری ۷ روزه از نظر صفات کمـی و کیفی اندازه گیری شده شرایط مطلوب تری داشتند. مقادیر هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در تیمارهای مختلف نشان داد تغییرات شوری خاک به ویژه در سال اول بعد از تغییر سیستم آبیاری در تیمارهای زیر سطحی قابل توجه می باشد. اما تیمارهایی که با دور۱۴ روزه آبیاری شده اند، در مقایسه با تیمارهای مشابه دور آبیاری۷ روزه از وضعیت مطلوب تری برخوردار بودند.

Keywords:

Subsurface irrigation , Pistachio , Change irrigating System , Salinity , Water use efficiency , آبیاری زیر سطحی , پسته , تغییر سیستم آبیاری , شوری , کارایی مصرف آب