فاضل امیری
مهدی بصیری
مجید ایروانی

با توجه به سطح وسیع مراتع کشور و تنوع جوامع و تیپ های گیاهی آن، شناخت روش های صحیح، دقیق، کم هزینه و سریع جهت ارزیابی میزان بهره بردای از گونه های مرغوب مرتعی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در این پژوهش، کارآیی روش های متداول ارزیابی میزان بهره برداری از گونه E. ceratoides در قرق حنا، واقع در شهرستان سمیرم مورد بررسی قرارگرفت. در این پژوهش میانگین های بهره برداری به دست آمده از روش های مختلف با میانگین بهره برداری به دست آمده از روش قفس های زوجی (شاهد) با استفاده از آزمون دانکن مقایسه گردید. هم چنین صحت، هزینه و سرعت روش های مطالعه شده نیز به کمک شاخص نسبت صحت به هزینه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ارزیابی شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین به دست آمده از روش های واحد مرجع، طول سرشاخه، شاخص تولید، شمارش گیاه و شمارش ساقه دارای اختلاف معنی داری با میانگین روش شاهد بود، ولی روش شمارش ساقه در بین روش های مذکور سریع ترین و کم هزینه ترین روش می باشد ( آزمون دانکن، ۰۵/۰>P). میانگین بهره برداری به دست آمده از روش قبل و بعد از چرا و تخمین چشمی ( به صورت نمونه برداری مضاعف) در بین روش های مورد بررسی کمترین اختلاف را با میانگین روش شاهد داشت( آزمون دانکن، ۰۵/۰ >P) ولی نسبت به روش های دیگر پر هزینه و زمان بر می باشند. میانگین به دست آمده از روش ارتفاع - وزن علاوه بر آن که فاقد اختلاف معنی دار با میانگین روش شاهد بود، از لحاظ زمان و هزینه نیز در بین روش های مورد بررسی که از صحت قابل قبولی برخوردار بوده اند، سریع ترین و کم هزینه ترین روش بود ( آزمون دانکن، ۰۵/۰>P).

Evaluation, Utilization percentage, , , Analytical hierarchy process, Accuracy, Budget., ارزیابی، میزان بهره برداری، , ، تحلیل سلسله مراتبی، صحت، هزینه