جانب ا... نیازی
حمیدرضا فولادمند

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف آب آبیاری بر میزان عملکرد و روغن بذر کلزا و تعیین میزان آب مورد نیاز و برنامه مناسب آبیاری این گیاه، آزمایشی با طرح بلوک های کامل تصادفی شامل چهار تیمار آبیاری در سه تکرار به مدت ۳ سال (۸۲-۱۳۷۹) در اراضی زراعی ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان فارس اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل چهار دور آبیاری پس از ۵۰، ۷۵، ۱۰۰و ۱۲۵ میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک کلاس A بود (T۵۰، T۷۵، T۱۰۰ و T۱۲۵). مقدار آب آبیاری برای هر تیمار نیز با اندازه گیری رطوبت خاک قبل از آبیاری و رساندن آن به حد ظرفیت زراعی تعیین می گردید. در سه سال آزمایش ارقام اکاپی، اورینت و لیکورد کشت گردید و داده های به دست آمده از اندازه گیری عملکرد و مقدار روغن بذر برای هر سال به صورت جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در سال اول آزمایش تاثیر تیمارهای مختلف بر عملکرد رقم اکاپی معنی دار نشد، ولی حداکثر و حداقل عملکرد بذر به ترتیب در تیمارهای T۷۵ و T۱۰۰ برابر ۲۶۷۸ و ۲۰۵۰ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. تاثیر تیمارهای مختلف برمقدار روغن بذر در سطح ۵ درصد معنی دار گردید و حداکثر و حداقل مقدار روغن بذر به ترتیب در تیمارهای T۱۰۰ و T۷۵ برابر ۵۰/۴۲ و ۶۶/۴۱ درصد به دست آمد. در سال دوم آزمایش نتیجه تاثیر تیمارهای مختلف برعملکرد رقم اورنیت در سطح ۵ درصد معنی دار شد و حداکثر و حداقل عملکرد بذر به ترتیب در تیمارهای T۵۰ و T۱۲۵ برابر ۳۱۳۳ و ۲۱۳۳ کیلوگرم در هکتار به دست آمد. تاثیر تیمارهای مختلف بر مقدار روغن بذر در سطح ۵ درصد معنی دار گردید و حداکثر و حداقل مقدار روغن بذر به ترتیب در تیمارهای T۷۵ و T۵۰ برابر ۳۸/۴۶ و ۸۲/۴۴ درصد به دست آمد. در سال سوم آزمایش نتیجه تاثیر تیمارها برعملکرد رقم لیکورد در سطح ۵ درصد معنی دار شد و حداکثر و حداقل عملکرد بذر به ترتیب در تیمارهای T۵۰ و T۱۲۵ برابر ۳۶۶۷ و ۲۲۵۰ کیلوگرم در هکتار و تاثیر تیمارهای مختلف برمقدار روغن بذر در سطح یک درصد معنی دار گردید و حداکثر و حداقل مقدار روغن بذر به ترتیب در تیمارهای T۵۰ و T۱۲۵ برابر ۶۳/۴۷ و ۶۰/۴۴ درصد به دست آمد. هم چنین مناسب ترین دور آبیاری برای سه رقم کلزای مورد مطالعه در منطقه زرقان فارس بین ۱۰ تا ۱۲ روز به دست آمد.

Irrigation requirement, Irrigation frequency, Yield, Rapeseed, Zarghan., نیاز آبیاری، دور آبیاری، عملکرد، کلزا، زرقان