سید سعید مدرس نجف آبادی
حسین اکبری مقدم
غلامحسین غلامیان

در بررسی های انجام شده سال های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ در مزارع کلزا منطقه سیستان، چهار گونه شته، مورد شناسایی قرار گرفتند، که در میان آنها گونه Brevicoryne brassicae (شته مومی کلم) با ۸۹ درصد فراوانی، گونه غالب بوده است. برای بررسی تغییرات جمعیت شته مومی، در هر یک از مزارع ایستگاه تحقیقاتی زهک و مزارع اطراف با وسعت تقریبی هر کدام نیم هکتار، به طور هفتگی تعداد ۳۰ برگ از بوته های کلزا، به صورت تصادفی برداشت شد و بر اساس این نمونه برداری ها، مشخص شد که جمعیت شته ها به ویژه شته مومی از نیمه دوم اسفند تا اواخر فروردین ماه، با میانگین دمای روزانه ۲۸-۲۲ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۶۵- ۴۵ درصد در اوج بود. هم چنین بررسی های به عمل آمده در شرایط کنترل شده (دمای ۲± ۲۵ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۵ ± ۷۵ درصد)، نشان داد که طول دوره یک نسل (مدت زمانی که یک نوزاد شته لازم دارد تا به مرحله تولید مثل برسد)، ۷-۶ روز و طول عمر یک شته بی بال، ۳۱-۲۰ روز و تعداد نوزادان حاصل ازآن، ۹۸-۱۸ عدد بود، در حالی که این تعداد برای یک شته بی بال در شرایط متغیر آزمایشگاهی ۹۳-۲۲ عدد نوسان داشته است. در بررسی های مربوط به شناسایی شکارگرها و پارازیتوئیدها، در نمونه برداری های صورت گرفته، شکارگرهای جمع آوری و شناسایی شده از مزارع کلزا طی سال های مورد بررسی، شامل پنج گونه کفشدوزک(Col:Coccinellidae)، چهار گونه مگس سیرفید (Dip:syrphidae) و دو گونه بالتوری(Neu:Chrysopidae) بودند. هم چنین از راسته بال غشائیان دو گونه پارازیتوئید (Hym:Aphidiidae & Pteromalidae) نیز جمع آوری شدند.

Cabbage Aphid (, ), Natural enemies, Population fluctuation., شته مومی کلم، دشمنان طبیعی، تغییرات جمعیت