مجید طغیانی
عبدالحسین سمیع
عباسعلی قیصری

در این آزمایش از ۲۸۸ قطعه جوجه یک روزه گوشتی نژاد لهمن در چارچوب یک طرح کاملا تصادفی، به صورت یک آزمایش فاکتوریل ۳×۲ (سه سطح شدت محدودیت × دو سطح تراکم مواد مغذی) با چهار تکرار و ۱۲ قطعه جوجه در هر تکرار استفاده شد. جوجه‎ها در ۷-۱۳ روزگی، تحت محدودیت کیفی غذایی با شدت‎های صفر، ۲۵ و ۵۰ درصد قرار گرفته، پس از دوران محدودیت تا سن ۲۱ روزگی با جیره‎های تنظیم شده بر اساس توصیه NRC، و یا ۱۰ درصد پروتئین و اسیدهای آمینه ‎متیونین و لیزین بیشتر از NRC تغذیه شدند. برای رقیق سازی جیره‎های مورد استفاده در اعمال محدودیت، پوسته شلتوک برنج به کار رفت که هیچ گونه ارزش انرژی زایی نداشت. وزن بدن، مصرف غذا، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذا در سنین مختلف، و اجزای لاشه شامل کبد، روده و چربی حفره شکمی در سن ۴۹ روزگی اندازه گیری، و سپس درصد هر جزء نسبت به وزن زنده محاسبه شد. شدت محدودیت باعث کاهش وزن بدن و نامناسب تر شدن ضریب تبدیل غذا در پایان دوره محدودیت، در مقایسه با گروه شاهد شد (۰۵/۰>P). ولی پدیده رشد جبرانی سبب شد در تمامی گروه های آزمایشی اختلاف وزن ایجاد شده تا سن ۴۹ روزگی جبران گردد. شدت محدودیت و افزایش تراکم پروتئین و اسیدهای آمینه ‎متیونین و لیزین جیره بر افزایش وزن روزانه، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذا در طی دوران پایانی (۴۲ تا ۴۹ روزگی) و در کل دوره بعد از محدودیت (۱۳ تا ۴۹ روزگی) تاثیر معنی داری نداشت (۰۵/۰

Broiler chicks, Early feed restriction, Compensatory growth, Protein., جوجه های گوشتی، محدودیت غذایی، رشد جبرانی، پروتئین