مهدی سرگلزایی
محمدعلی ادریس

در این پژوهش از تعداد ۱۴۳۲۲ رکورد مربوط به صفات رشد ۲۳۸۷ راس گوسفند پرورش یافته در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند بختیاری در طی سال ها ی ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ برای برآورد روند تغییرات فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی بر اساس مدل دام برای بره ها، قوچ ها و میش ها استفاده شد. روند ژنتیکی وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، از شیرگیری تا شش ماهگی و از تولد تا شش ماهگی به ترتیب برای میش ها به عنوان نشان دهنده سطح ژنتیکی گله (۹/۲ ±) ۲/۱۲، (۵/±۵) ۶/۱۹، (±۷/۸) ۷/۲۸، (±۰/۰۴) ۱۵/۰، (±۰/۰۵) ۰۶/۰ و (۰۴/۰±) ۱۴/۰ گرم در سال برآورد گردید. بنابراین بیشترین میزان پیشرفت ژنتیکی گله مربوط به صفت وزن ۶ ماهگی (۷/۲۸ گرم در سال) و بعد از آن مربوط به وزن شیرگیری (۶/۱۹ گرم در سال) بود. هم چنین نتایج در مورد میانگین میزان تغییرات ژنتیکی سالیانه مربوط به قوچ ها و بره ها نیز نشان داد که همین صفات به همین ترتیب بیشترین پیشرفت را داشته است. پیشرفت در این صفات را می توان مربوط به انتخاب مستقیم آنها توسط اندیس انتخاب در طی سال ها ی تحقیق دانست. میانگین روند فنوتیپی و محیطی منفی دارای نوسان بود که می تواند مربوط به بدتر شدن وضعیت و شرایط محیطی به خصوص تغذیه گوسفندان به دلیل شرایط آب و هوایی نامساعد (خشک سالی) در طی سال ها پژوهش باشد. هم چنین نتایج نشان می دهد که تغییر شرایط محیطی می تواند ارزشیابی ژنتیکی گله را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

Genetic trend, Genetic progress, Bakhtiari sheep, Animal model., روند ژنتیکی، پیشرفت ژنتیکی، گوسفند بختیاری، مدل دام