عباس سروش - دانشیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر
روزبه شغیع پور نورافشان - دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی امیرکبیر

سدهای باطله یکی از منابع بالقوة آلودگی محیط زیست می‌باشد که متاسفانه به علل گوناگون مورد توجه شایان قرار نگرفته و گاه فجایع زیست‌محیطی وخیمی به بار می‌آورند. لذا بسترسازی مناسب برای اعمال الزامات زیست‌محیطی سدهای باطله ضروری به‌نظر می‌رسد که یکی از راه‌های مناسب آن، تدوین و اعمال استانداردهای سدهای باطله می‌باشد. در کشور ما نیز اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است. در این مقاله ابتدا محورها و موارد عمده اقدامات لازم برای عملکرد زیست‌محیطی مناسب سدهای باطله در مراحل مطالعات، طراحی، ساخت، بهره‌برداری، اختتام و احیا مطابق با ضوابط مذکور به اختصار مورد اشاره قرار گرفته و در ادامه وضعیت یک سد باطله مشخص بر اساس این استاندارد و مقررات ارزیابی و بررسی شده است. با توجه به نتایج این ارزیابی و به طور کلی وضعیت زیست‌محیطی سدهای باطله کشور از یک طرف و لزوم حفظ محیط زیست از طرف دیگر، عملیاتی نمودن چنین مجموعه مقررات، دستورالعمل‌ها و استانداردهایی را بیش از پیش ضروری می‌نماید. هدف از این مقاله صرفا مرور موارد مهم در مکانیابی، طراحی، ساخت، بهره‌برداری، اختتام و احیای سدهای باطله به منظور حصول عملکرد زیست‌محیطی مطلوب و تاکید بر اهمیت و ضرورت تدوین، تصویب و عملیاتی نمودن این‌گونه مقررات و ضوابط در رابطه با سدهای باطله می‌باشد.

سد باطله، مقررات، ضوابط، دستورالعمل، زیست‌محیطی