فرشید نوربخش
مجید افیونی

اطلاع از وضعیت حدود رطوبتی ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی دایم،‍ در برنامه ریزی های آبیاری و مدیریت زراعی بسیار مهم است. تعیین دقیق این حدود با استفاده از دستگاه صفحه فشاری صورت می گیرد، لیکن این کار معمولا وقت گیر بوده، و در عین حال امکانات مورد نیاز آن در همه آزمایشگاه ها یافت نمی شود. بنابراین، با تخمین این حدود از روی برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، می توان اطلاعات مفیدی از توانایی نگهداری رطوبت خاک به دست آورد. در این مطالعه ۲۳ نمونه خاک از نقاط مختلف استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری تهیه گردید. در انتخاب نمونه ها سعی شد دامنه وسیعی از انواع خاک های موجود برداشت گردد. پس از انتقال خاک ها به آزمایشگاه، درصد اندازه ذرات، درصد مواد آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، FC و PWP خاک ها با روش های مناسب اندازه گیری شد، و به کمک روش های رگرسیون یک متغیره و چندمتغیره (همراه با گزینش متغیر به صورت مرحله به مرحله)، رابطه FC و PWP با سایر خصوصیات خاک بررسی گردید. نتایج نشان داد که FC با درصد شن، درصد ماده آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک رابطه قوی دارد. به طوری که این سه ویژگی در مدل چندمتغیره وارد می شوند (**۹۷/۰=r) و سایر متغیرها وارد نمی گردند. هم چنین، PWP نیز با درصد سیلت، ماده آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی رابطه معنی دار داشته، این سه متغیر وارد مدل می شوند (**۹۵/۰=r). آب قابل استفاده (AWC)، اگر چه با درصد شن، سیلت و رس رابطه معنی دار دارد، لیکن هنگام استفاده از مدل چند متغیره تنها شن وارد می شود (**۸۲/۰=r). به طور کلی، نتایج حاصله گویای آن است که برای تخمین FC و PWP این خاک ها می توان از سایر ویژگی های خاک استفاده نمود.

Field capacity, Permanent wilting point, Available water, Regression methods., ظرفیت زراعی ، نقطه پژمردگی دایم ، آب قابل استفاده ، روش های رگرسیونی