عباس عبدشاهی
غلامرضا سلطانی

درجه موفقیت طرح های اقتصادی - اجتماعی، به سطح آگاهی برنامه ریزان از نحوه برخورد افراد با ریسک بستگی دارد. چون کشاورزی فعالیتی ریسکی است، بنابراین آگاهی از رفتار ریسکی کشاورزان در هر منطقه امری ضروری است. این مطالعه به بررسی رفتار ریسک گریزی زارعین در منطقه همایجان، از توابع شهرستان سپیدان در استان فارس، پرداخته است. آمار و اطلاعات مقطعی مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه حضوری با کشاورزان، و اطلاعات سری زمانی از سازمان کشاورزی استان فارس جمع آوری شده است. برای بررسی رفتار ریسکی زارعین در منطقه مورد مطالعه، از سه روش قاعده “اول اطمینان”، تابع تولید تصادفی یافته و مدل برنامه ریزی ریسکی تارگت موتاد استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که کشاورزان منطقه مورد مطالعه، در تولید محصول ریسک گریزند، اما در مصرف نهاده های نوین دارای ریسک گریزی پایین هستند. علایم متغیرهای تابع تولید تصادفی تعمیم یافته، نشان داد که مصرف نهاده های نوین باعث کاهش ریسک می شود. مدل برنامه ریزی ریسکی تارگت موتاد نیز ریسک گریزی زارعین در تولید محصول را تایید کرد، به طوری که با افزایش ریسک، محصولاتی مثل گندم، که از ثبات نسبی قیمت یا عملکرد برخوردار است، وارد الگو شده، و محصولاتی مثل پیاز، که نوسان قیمت و عملکرد بالایی دارند، از الگو حذف می گردند.

Risk behavior, Empirical programming models, Risk programming, Target MOTAD, Production function., ریسک گریزی، مدل های تجربی ، برنامه ریزی ریسکی، تارگت موتاد ، تابع تولید