ارزیابی بازده کاربرد آب در برنج زارهای تحت شبکه های آبیاری گیلان و فومنات

هدف از این تحقیق تعیین بازده کاربرد آب و بررسی علل پایین بودن و تعیین عوامل موثر در افزایش آن می باشد. در این تحقیق مزارع برنج بر اساس اقلیم، مشخصات خاک، اندازه مزرعه و مدیریت کشاورزان انتخاب شدند و با استفاده از اندازه گیریهای صحرایی، بازده کاربرد آب در شالیزارهای استان گیلان، که تحت پوشش شبکه های آبیاری مدرن و سنتی در سه منطقه فومن، رشت – مرکزی و لاهیجان می باشد، برآورد گردید. در مزارع انتخابی علاوه بر تعیین بازده کاربرد آب در طول فصل آبیاری، تاثیر اندازه مزرعه، دبی و مدیریت آبیاری در بازده مذکور نیز مورد توجه قرار گرفت. مزارع تحت بررسی دارای خاک سنگین بود و میزان نفوذ عمقی کمتر از سه میلیمتر در روز اندازه گیری شد. بازده کاربرد آب در دو حالت بدون استفاده مجدد از رواناب و با استفاده مجدد از رواناب بررسی گردید. در حالت اول متوسط بازده کاربرد آب در مناطق فومن، رشت و لاهیجان به ترتیب برابر ۲/۵۱، ۰/۴۹ و ۴/۴۹ درصد و مقادیر حداکثر آنها به ترتیب ۶/۵۲، ۷/۵۰ و ۷/۵۰ و حداقل مقدار آنها به ترتیب ۷/۴۹، ۳/۴۷ و ۰/۴۸ درصد به دست آمد. در حالت دوم متوسط بازده کاربرد آب در مناطق فوق به ترتیب برابر ۴/۷۳، ۳/۷۳ و ۴/۷۲ درصد و مقادیر حداکثر به ترتیب ۳/۷۴، ۳/۷۴ و ۲/۷۳ درصد و حداقل مقدار آنها به ترتیب ۴/۷۲، ۱/۷۲ و ۵/۷۱ درصد به دست آمد. نسبت پایاب در مناطق سه گانه فوق به ترتیب ۳۰، ۳۳ و ۳۱ درصد برآورد شد. در طول دوره رشد برنج (از نشاکاری تا برداشت) مقدار آب آبیاری متوسط برای منطقه ۱۱۳۰ میلیمتر (۱۱۳۰۰m۳/ha ) و مقدار تبخیر و تعرق برنج به طور متوسط ۵۶۱ میلیمتر به دست آمد.

Keywords:

Water application efficiency , Gilan , Irrigation networks evaluation , Rice , بازده کاربرد آب , گیلان , ارزیابی شبکه آبیاری , برنج