رضا امیری
عبدالمجید رضایی
محمد شاهدی
شهرام دخانی

این مطالعه به منظور ارزیابی قابلیت روش کروماتوگرافی مایع فاز معکوس با کارایی بالا (RP-HPLC) در بررسی پروتئین های ذخیره ای و تنوع ژنتیکی آن در ایزولاین های بهاره و پاییزه، ارقام زراعی و بومی گندم نان اجرا گردید. پروتئین های گلیادین حاصل از آرد ۵ بذر تصادفی از هر ژنوتیپ، با روش RP-HPLC تجزیه شدند. در این روش از ستون Nucleosil C۱۸ ۳۰۰A و یک ستون محافظ و حلال متحرک استونیتریل حاوی TFA استفاده شد. کلیه شرایط انتخاب شده برای تجزیه پروتئین های ذخیره ای، اهداف این مطالعه را با منظور نمودن سرعت و بازده جداسازی مناسب تامین نمود. تحت این شرایط تعداد اجزای حاصل از تجزیه گلیادین ها بیشتر از ریزواحدهای تجزیه الکتروفورز بود. به علاوه نتایج کمی حاصل از تجزیه RP-HPLC، تجزیه و تحلیل آماری داده ها را آسان نمود. همچنین تجزیه گلیادین ها با روش RP-HPLC قابلیت بالایی در شناسایی ژن های چاودار داشت، به طوری که به سهولت حضور سکالین های امگا در ژنوم رقم فلات را معلوم کرد. بنابراین نتیجه گیری شد که تجزیه RP-HPLC پروتئین های گلیادین می تواند کارآیی روش الکتروفورز را داشته باشد و حتی در مواردی جایگزین آن شود. نتایج تجزیه خوشه ای پلی پپتیدهای گلیادین بیانگر افزایش تدریجی تنوع ژنتیکی از ایزولاین ها تا ارقام بومی بود. در مجموع، در بین ارقام بومی، گندمهای علی آباد، عقدا، سفید بافقی، قرمز بافقی، شهداس و سرخه از تنوع ژنتیکی بیشتری برخوردار بودند.

Landraces, Isolines, Cluster analysis, Protein subunits, Gliadin, Principal components, ارقام بومی ، ایزولاین ، تجزیه خوشه ای ، زیرواحدهای پروتئین ، گلیادین ، مولفه های اصلی