سیدعلی غفاری نژاد شهر بابکی
نجف علی کریمیان

تعداد ۲۲ نمونه خاک (از عمق ۰ تا ۲۰ سانتیمتری) استان فارس با روشهای  ۰/۰۵M Na۲ EDTA ،۰/۱ NH۳PO۴ ، ۱/۵M NH۴H۲PO۴ ، DTPA و %۱Na۲EDTAعصاره گیری شده و در یک آزمایش گلخانه ای هفت هفته ای به کار رفت. طرح آزمایشی فاکتوریل ۳ × ۲۲ با ۲۲ خاک (رس ۱۶ تا ۶۳ درصد، پ هاش ۸/۷ تا ۲/۸، قابلیت هدایت الکتریکی ۳۲/۰ تا ۷۸/۱ دسی زیمنس بر متر، کلسیم کربنات معادل ۲۸ تا ۶۳ درصد، ماده آلی ۱/۱ تا ۹/۴ درصد، ظرفیت تبادل کاتیونی ۹ تا ۲۷ سانتی مول در کیلوگرم و منگنز عصاره گیری شده با   ۴ DTPAتا ۲۴ میلیگرم در کیلوگرم)، ۳ سطح منگنز مصرفی (۰، ۱۰ و ۲۰ میلیگرم در کیلوگرم به صورت منگنز سولفات)، سه تکرار و گیاه سویا [Glycine max (L.) Merr] رقم ویلیامز بود. مصرف منگنز وزن خشک گیاه را از ۴ تا ۱۰۴% (میانگین ۱۲% نسبت به شاهد) افزایش داد، اما بر غلظت منگنز گیاه تاثیر معنی داری نداشت. جذب کل منگنز به وسیله گیاه به طور معنی داری افزایش یافت ولی بازیابی ظاهری منگنز بسیار ناچیز (۰۵/۰%) بود. پ هاش، کلسیم کربنات معادل و رس خاک از خصوصیات موثر در عصاره پذیری منگنز تشخیص داده شد. منگنز عصاره گیری شده با DTPA، به تنهائی با سطح بحرانی ۱۳ میلیگرم در کیلوگرم خاک) یا همراه با برخی خصوصیات خاک، تنها شکل منگنزی بود که پیش بینی قابل قبولی از پاسخهای گیاهی به دست داد.

Manganese, Soybean, Calcareous soils, Extractants, DTPA method, Critical level, منگنز، سویا ، خاکهای آهکی ، عصاره گیرهای منگنز، روش DTPA ، سطح بحرانی منگنز