بررسی تغییرات پوشش گیاهی ، ترکیب گونه ای و تولید علوفه در شرایط قرق و چرا در منطقه فریدن اصفهان

تغییرات کوتاه مدت (۵ سال) پوشش تاجی، ترکیب گونه های گیاهی و تولید علوفه منطقه فریدن اصفهان تحت شرایط قرق و چرای دام بر روی نوزده تیپ گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه شاخصهای تراکم، پوشش تاجی و تولید گونه های گیاهی در داخل قرقهای مطالعاتی با کوادرات های دائم و در خارج قرقها با کوادرات های تصادفی، در سالهای ۱۳۶۲ و ۱۳۶۷ اندازه گیری و مقایسه گردید. نتایج مطالعات انجام گرفته نشان داد که تنوع گونه ای در مراتع منطقه در حد بالا و بالغ بر ۲۱۲ گونه بوده و سهم کلاس های خوشخوراکی II، I و III از این تعداد به ترتیب ۱۶، ۵/۸ و ۵/۷۵ درصد می باشد. پس از گذشت ۵ سال، تراکم گیاهان کلاس های خوشخوراکی II، I و III در مراتع حفاظت شده به ترتیب ۸/۱۳۸، ۸/۱۲۰ و ۵/۵۱ درصد نسبت به مراتع چرا شده افزایش یافته و تراکم کل گیاهان ۶۲ درصد افزایش داشته است. آمار مربوط به درصد ترکیب پوشش گیاهی، برای تشکیل سه دندروگرام، جهت نمایش تشابه تیپ های مختلف گیاهی مورد استفاده قرار گرفت. با در نظر گرفتن ۳۲ درصد سطح تشابه به عنوان معیار آستانه، ۱۹ محل مطالعه شده در سال ۱۳۶۲ دارای ۱۰ تیپ گیاهی بوده است. این تیپ ها در سال ۱۳۶۷ در داخل قرقها به ۸ تیپ کاهش یافته و در خارج از آنها در اثر چرا به ۱۱ تیپ افزایش یافته است. معدل تولید علوفه در وضعیت قرق تقریبا ۲ برابر تولید در وضعیت چرا بوده است (۶۰۰ در برابر ۳۱۵ کیلوگرم در هکتار). به منظور احیاء و بهبود پوشش گیاهی از طریق قرق نوزده تیپ گیاهی در سه گروه زمانی دراز مدت، میان مدت و کوتاه مدت(۵ سال)طبقه بندی گردیدند. این مطالعه با انتخاب پوششهای گیاهی متنوع از نظر ترکیب گیاهی و میزان تخریب، در شرایط اقلیمی نسبتا مشابه انجام گرفت. همچنین گونه های گیاهی این مناطق، از نظر مقاومت به چرا و خوشخوراکی بررسی شده و نیز گونه های کم شونده، زیاد شونده و مهاجم در عرصه های مطالعه شده مورد شناسائی قرار گرفتند.

Keywords:

Canopy cover , Species composition , Forage production , Grazing , Quadrate , Isfahan province , طبقه بندی , پوشش تاجی , تراکم , تشابه , معیار آستانه , دندروگرام , کوادرا ت دائمی , زاگرس , اصفهان , فریدن , فریدون شهر