حسین سیمایی صراف - عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم

شرط یکی از منابع مهم تعهد در فقه امامیه و حقوق ایران است. تخلف از شرط توازن معاملاتی را به هم می ریزد. از همین رو طرف زیاندیده به ضمانت اجراهای تخلف روی می آورد تا دوباره قرارداد را متعادل سازد. ضمانت های مندرج در قانون مدنی که به پیروی از فقه وضع شده اند، گاه از تامین این هدف ناتوان بوده و حتی به ضد خود تبدیل می شوند. در این مقاله با نقد رویکرد سنتی و ارائه تحلیلی جدید از ماهیت شرط بر این باوریم که شرط گاه حق دینی ایجاد کرده و ذمه مشروط علیه را به خود مشغول می سازد وگاه حق عینی پدید آورده و معاملات معارض با خود را باطل و دست کم غیرنافذ می سازد

بهای شرط و تقویم آن, حق دینی و عینی