استقلال ضمانت بانکی و آثار آن در حقوق تجارت بین المللی

ضمانت نامه مستقل بانکی و اعتبار نامه انتظاری (به عنوان معادل ضمانت نامه در حقوق آمریکا)، پدیده حقوقی نسبتا جدیدی است که عمده به منظور تضمین تعهدات قراردادی به کار می رود. خصیصه اصلی این قبیل ضمانت نامه ها استقلال آنها از قرارداد پایه است. به این معنا که اولا تعهد بانک ضامن به پرداخت وجه ضمانت نامه و حق ذینفع برای وصول آن صرفا باید با مراجعه به مفاد و شروط مقرر در خود ضمانت نامه معین شود نه با مراجعه قرارداد پایه و ثانیا رابطه بین بانک و ذینفع از رابطه بین بانک و ضمانت خواه تاثیر نمی پذیرد. تنها استثنای وارد بر اصل استقلال ضمانت نامه، تقلب یا سو استفاده آشکار ذینفع در مقام مطالبه وجه ضمانت نامه است. به عنوان یکی از آثار اصل استقلال، بانک ضامن نمی تواند در مقابل ذینفع به ایرادات ناشی از قرارداد پایه استناد کند و باید بدون بررسی در مورد نقض یا عدم نقض قرارداد پایه توسط ضمانت خواه و صرفا در صورت تحقق شروط مقرر درخود ضمانت نامه وجه آن را پرداخت نماید. یکی دیگر از آثار اصل استقلال این است که شروط پرداخت مقرر در ضمانت نامه نباید ماهیت غیر اسنادی داشته باشند، بدین معنا که شروط پرداخت وجه ضمانت نامه باید صرفا ارایه اسناد معین باشد و بانک را نمی توان مکلف کرد که برای پرداخت وجه سند استحقاق یا عدم استحقاق ذینفع را بررسی کند ذینفع نیز برای مطالبه وجه ضمانت نامه صرفا باید اسناد مقرر در ضمانت نامه را به بانک ارائه نماید و ملزم به اثبات تخلف بدهکار اصلی از قرارداد پایه به طریق دیگری نیست. با توجه به اصل استقلال و لزوم اسنادی بودن شروط پرداخت، وظیفه بانک در مقام رسیدگی به درخواست ذینفع صرفا احراز مطابقت ظاهری اسناد ارائه شده از ناحیه ذینفع با مفاد ضمانت نامه است.

Keywords:

ضمانت نامه بانکی , اعتبار نامه انتظاری , حقوق تجارت بین الملل , قرارداد پایه استقلال