حبیب بیابانگرد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
محمد بومری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
پریدخت ریگی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

افیولیت تهلاب در جنوب­شرق آتشفشان تفتان در زون زمین­درز سیستان واقع می­شود. این افیولیت (کرتاسه فوقانی) در داخل مجموعه های فلیشی (ائوسن) برونزد دارد. هارزبورژیت­ها و گابروها به عنوان هدف اصلی این مطالعه، بیش­ترین برونزد افیولیت اخیر را تشکیل می­دهند. سنگ­های اولترامافیک از کانی­های الیوین و پیروکسن و سنگ­های گابرویی از کانی­های پیروکسن، پلاژیوکلاز و الیوین ساخته شده اند. سرپانتین و کلریت کانی های ثانویه تشکیل­دهنده این سنگ­ها هستند. بافت های غالب آن ها گرانولار، شبکه­ای، افیتیک و ساب افیتیک می­باشند. شیب کلی نمودارهای عنکبوتی عناصر نادر خاکی کم و نسبتا صاف است که نشانگر تهی­شدگی از HREE  و غنی شدگی اندک از LREE در سنگ­های اولترامافیکی و مافیکی از عناصر نادر خاکی نسبت به گوشته غنی شده می­باشد و غالبا روندی مشابه با مورب غنی شده دارند. نمودارهای عناصر انتقالی Ni, Cr, Co, V نسبت به La/Ce نشان می­دهند با افزایش عنصرCo, Ni  میزان La/Ce کاهش یافته که نشان­دهنده تفریق اولیوین می­باشد. عدد منیزیومی بالای نمونه ها (۸۶.۰۲-۴۲.۹۱)  نشان می­دهد که ماگمایی سازنده این سنگ­ها از ذوب بخشی گوشته حاصل شده­اند.  هم­چنین  نسبت N(La/Sm) در نمونه­ها در ۱.۳۷ تا ۰.۳۴ می­باشد که نشان از منشا گوشته ای آن­ها دارد. نمودارهای تکتنوماگمایی حاکی از تعلق این افیولیت به محیط­های کششی حوضه­های درون اقیانوسی است. بنابراین به نظر می­رسد تشکیل این افیولیت مرتبط با فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس در کرتاسه بین بلوک­های لوت و افغان باشد.

افیولیت تهلاب, تولئیتی, فرورانش, زمین درز سیستان, تفتان