بررسی ناسیونالیسم ایرانی و عربی و بازتاب آن در شعر دوران مشروطه ایران و نهضت عرب
Publish place: Comparative literature، Vol: 5، Issue: 17
Publish Year: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 311
This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCCL-5-17_002
تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400
Abstract:
ناسیونالیسم از جمله مفاهیمی است که به دنبال آشنایی با تمدن غرب در اوایل قرن نوزدهم، وارد ادبیات سیاسی ایران و کشورهای عربی شد و رشد آن، زیادی محصول استعمار بود. ازآنجای که وقایع این دوران تمامی جنبههای زندگی اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده بود، شاعران این دوره در نقش مصلحان اجتماعی ظاهر شدند و محتوای شعرشان را در خدمت بسط اندیشه های جدید مخصوصا ناسیونالیسم قرار دادند که در نتیجه شعر از حالت ذهنیتگرایی بیرون آمد و حالت عینیتگرا و رئالیستی یافت. در این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ناسیونالیسم ایرانی و عربی در دوران نهضت عربی و مشروطه ایران مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته و چهار مولفه ناسیونالیسم؛ یعنی زبان، تاریخ و فرهنگ، سرزمین و دین در شعر شاعران بزرگ این عصر بررسی شده با این هدف که دیدگاهی نسبتا جامع و گویا ارائه شود. در نهایت این نتیجه به دست آمد که ناسیونالیسم عربی به دلیل پراکندگی سرزمین، تنوع تاریخی، تعدد ادیان و نقش دوگانه حکومت عثمانی با چالشهای زیادی روبرو بوده است. در ناسیونالیسم عربی، زبان عربی بیش از سایر مولفهها مدنظر بوده، ولی در میان شاعران ایرانی، بیشتر بر تاریخ و فرهنگ و سرزمین تکیه شده است. دین اسلام نیز به دلیل حضور تاریخی و مبارزه با استعمار در میان شاعران ایرانی و عربی به عنوان یکی از عناصر ناسیونالیسم مورد توجه قرار گرفت؛ از این روی ناسیونالیسم ایرانی و عربی بر خلاف نوع اروپایی نه تنها ضد دین نبود بلکه رنگ دینی هم داشت.
Keywords:
Authors
احمد خاتمی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
کاظم دزفولیان
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
فرهاد شاکری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران