اسعد آقایی - ۱ کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه
رضا درویش زاده - ۲ دانشیار، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
علی اصغر حاتم نیا - ۳ استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ایلام
نصرت اله عباسی - ۴ دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

در این مطالعه محتوی فنل کل، محتوی فلاوونوئید و فعالیت ضداکسایشی در قسمت های مختلف دانه (مغز و پوسته) چهار ژنوتیپ آفتابگردان مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت ضداکسایشی عصاره ها با استفاده از سنجش های تعیین قدرت احیاکنندگی، ظرفیت جمع آوری رادیکال نیتریت و ظرفیت جمع آوری رادیکال DPPH تعیین گردید. نتایج نشان داد که میزان محتوی فنل و فلاوونوئید کل وابسته به قسمت های مختلف دانه و نوع ژنوتیپ می باشد، به طوری که محتوی فنل و فلاوونوئید کل در مغز دانه به ترتیب ۶/۷ و ۸/۳ برابر میزان آنها در پوسته بود. فعالیت ضداکسایشی عصاره مغز به طور معنی داری بیشتر از عصاره پوسته بود که می توان آن را به میزان بالای محتوی فنل و فلاوونوئید نسبت داد. به طور کلی نتایج نشان داد که ژنوتیپ S۱ دارای بیشترین میزان محتوی فنل کل و فعالیت ضداکسایشی می باشد. در عصاره های مغز، ظریب همبستگی مثبت بین محتوی فنل کل با FRAP، ظرفیت جمع آوری رادیکال نیتریت و ظرفیت جمع آوری رادیکال DPPH مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان دادند که مغز دانه های آفتابگردان را می توان به عنوان ضداکساینده های طبیعی در رژیم غذایی مورد استفاده قرار داد.