حکیمه علومی - استادیار، گروه اکولوژی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
فرخنده رضانژاد - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
بتول کرامت - استادیار، گروه، زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان

در این پژوهش، از برگ دو گونه ی کاج تهران و کاج سیاه کاشته شده در اطراف کارخانه مس سرچشمه به عنوان گیاهان منطقه آلوده نمونه برداری شد. از گیاهان باغ کنتوئیه (به فاصله ۹ کیلومتری از کارخانه) نیز به عنوان منطقه شاهد نمونه برداری انجام شد. گیاهان دو منطقه از نظر میزان پارامتر های مختلفی نظیر رنگیزه های فتوسنتزی، ترکیبات فنلی کل، پروتئین ها و فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. هر دو گونه مقدار کلروفیل و کاروتنوئیدهای کمتری در منطقه اطراف کارخانه در مقایسه با منطقه شاهد نشان دادند. فعالیت اغلب آنزیم های آنتی اکسیدان در هردو گونه مورد مطالعه نیز در منطقه اطراف کارخانه بیشتر بود. بنابراین نتایج نشان از وجود شرایط تنش برای گیاهان منطقه اطراف کارخانه داشت که هر دو گونه با استفاده از پاسخ های آنتی اکسیدان و افزایش میزان ترکیبات فنلی و نیز مقدار پروتئین در گیاه کاج سیاه قادر به تحمل شرایط آلودگی منطقه می باشند.

کاج تهران, کاج سیاه, ویژگی های بیوشیمایی, مجتمع مس سرچشمه کرمان