اصغر مصلح آرانی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد ، یزد
غلامرضا بخشی خانیکی - استاد، دانشگاه پیام نور تهران، تهران
فاطمه عرب - کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، تهران

این آزمایش به منظور بررسی اثرات پتانسیل های اسمزی مختلف (۰، ۳۳/۰-، ۳۷/۰- و ۰۳/۱- مگاپاسگال) ناشی از کلرید سدیم و پلی اتیلن گلیکول ۶۰۰۰ به عنوان القاءکننده های تنش های شوری و خشکی بر جوانه زنی دو گونه Spach ex Moq Salsola imbricata، Forssk Salsola tomentosa انجام گرفت. این آزمایش در قالب دو طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار به صورت فاکتوریل در اتاق رشد در دمای  ۲۵ درجه سانتی گراد به اجرا درآمد. داخل هر پتری دیش ۲۰ عدد بذر سالم و هم اندازه قرار گرفت و درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه اندازه گیری شدند. به منظور بررسی رابطه بین املاح خاک و تجمع آن ها در اندام های هوایی گیاهان مذکور، خاک رویشگاه و اندام های هوایی آن ها جمع آوری و مورد تجزیه قرار گرفتند. تنش شوری و خشکی به طور معنی داری باعث کاهش درصد و سرعت جوانه زنی، رشد ریشه چه و ساقه چه در هر دو گونه گردید. بیشترین این شاخص ها در شاهد و کمترین آن در پتانسیل ۰۳/۱- مگاپاسگال اندازه گیری شد. مقایسه میزان سدیم و پتاسیم در بافت های هوایی دو گونه سالسولا نشان داد که میزان سدیم در هر دو گونه به طور معنی داری بیشتر از پتاسیم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که که مقاومت  Forss Salsola imbricata در مرحله جوانه زنی در برابر خشکی و شوری بیشتر از Spach ex Moq S. tomentosa بود ولی هر دو در مرحله گلدهی مشابه دیگر هالوفیت ها با تجمع سدیم در بافت های خود در برابر این تنش ها مقاومت کردند. در پتانسیل های اسمزی مشابه، اثر بازدارندگی تنش شوری در مقایسه با تنش خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه شدیدتر بود.  

جوانه زنی, خشکی, شوری, Salsola imbricata, tomentosa Salsola