واکنش اجزاء عملکرد گلرنگ به تلقیح با قارچ میکوریزا، باکتری ازتوباکتر و مصرف حاصلخیز کننده های شیمیایی

این آزمایش در بهار سال ۱۳۸۶ در مزرعه آموزشی ـ تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد فراهان به منظور بررسی اثرات تلقیح دوگانه بذر با ازتوباکتر و میکوریزا و مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه گلرنگ بهاره رقم پدیده (IL-۱۱۱)، اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل ازتوباکتر (Azotobacter chroococum) و میکوریزا (Glomus intraradices) هر کدام در دو سطح شامل بدون تلقیح و تلقیح با باکتری ازتوباکتر و میکوریزا، در مجموع چهار تیمار و مصرف مخلوط کود های نیتروژن و فسفر در چهار سطح شامل عدم مصرف کود شیمیاییF۰=، مصرف ۵۰ کیلوگرم نیتروژن + ۲۵ کیلوگرم فسفرF۱=، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن + ۵۰ کیلوگرم فسفرF۲=، مصرف ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن + ۷۵ کیلوگرم فسفرF۳= بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تلقیح بذر های گلرنگ با ازتوباکتر باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه شد که نشان می دهد باکتری آزادزی ازتوباکتر با افزایش فعالیت خود توانسته است مقادیر بیشتری از نیتروژن را برای تغذیه بوته ها در محیط ریشه فراهم نماید، ولی کاربرد قارچ میکوریزا نتوانست تفاوت معنی داری را در عملکرد دانه بوجود آورد. تاثیر سطوح مختلف مخلوط کود نیتروژن و فسفر نیز بر عملکرد دانه معنی دار بود. اثر متقابل دوگانه بین میکوریزا × مصرف سطوح نیتروژن و فسفر معنی دار بود. علیرغم اینکه اثر متقابل سه گانه تلقیح با ازتوباکتر × تلقیح با میکوریزا × سطوح کودی بر عملکرد دانه معنی دار نبود، ولی از بین تیمار های اعمال شده، بیشترین مقدار عملکرد دانه مربوط به تیمار A۰M۱F۳ (بدون تلقیح ازتوباکتر+ تلقیح با میکوریزا + مصرف ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن + ۵۰ کیلوگرم در هکتار فسفر) با میانگین ۱۲۳۹ کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در تیمار A۰M۱F۰ (بدون تلقیح با ازتوباکتر+ تلقیح با میکوریزا و عدم مصرف نیتروژن و فسفر) با میانگین ۹۱۸ کیلوگرم در هکتار بود. طبق محاسبات انجام شده در این بررسی می توان گفت که تلقیح گلرنگ بهاره، با باکتری ازتوباکتر و قارچ میکوریزا در مجموع باعث افزایش حدود ۱۵/۵ درصدی عملکرد دانه شده است.

Keywords:

ازتوباکتر , فسفر , گلرنگ , میکوریزا , نیتروژن