مسعود کوثری - دانشیار دانشگاه تهران و مدیر گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی
شهرام زمانی سبزی - zshahram۳۴۸@gmail.com

قاراچوخا رمانی به زبان ترکی است که توسط یک زبانشناس به نگارش درآمده و در مدت کوتاهی مورد توجه جامعه ترک زبان قرار گرفته است. درون مایه چندگانه این داستان و حس نوستالژیکی که در خوانندگان ترک آذربایجانی بر می انگیزد، بسیار جالب توجه است. این مقاله در پی آن است که به فهم دریافت و تفسیر مخاطبان ترک زبان از رمان قاراچوخا بپردازد. در این تحقیق چگونگی کاربست تجربه زیسته خوانندگان در برساخت عناصر رمان مورد توجه قرار گرفته و نقش اجتماع تفسیری در دریافت متن و تولید معنا تحلیل شده است. برای فهم دریافت خوانندگان ترک زبان و نحوه اثرگذاری اجتماع تفسیری بر نحوه قرائت آنان از روش/ تکنیک گروه کانونی استفاده شده است. به این منظور با سه گروه افراد ترک آذربایجانی از طبقه های مختلف افراد دانشگاهی، غیردانشگاهی و تحصیل کرده هایی که کتاب خوان و رمان خوان حرفه ای نبودند و هیچگونه فعالیت مدنی نداشتند و تحصیل کرده های دانشگاهی که کتاب خوان حرفه ای بودند و فعالیت مدنی نیز داشتند، سه جلسه گروه کانونی برگزار شده و دیدگاه های آنان پس از مقوله بندی، تحلیل شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که قرائت فعالیتی است اجتماعی که از تاریخ و زمینه اجتماعی محیط پیرامون و نیز از پس زمینه اجتماعی خواننده تاثیر می پذیرد و هر خواننده ای به هنگام قرائت متن از پیشینه اجتماعی، نگرش ها و باورهایش به عنوان منبع استفاده می کند.

زبان ترکی, ادبیات ترکی, فولکلور, اسطوره, فرهنگ, سورگون (مهاجرت), قاراچوخا, دریافت, قرائت