تحلیل گفتمان سیاسی رمان «تنگسیر» صادق چوبک

پژوهش حاضر با استفاده از نظریات متفکرانی هم چون وسنو، کالینز، باختین، معدل و با کمک روش سه سطحی فرکلاف، به تحلیل گفتمان سیاسی تنگسیر صادق چوبک پرداخته است. پرسش تحقیق حاضر، آن است که چگونه می توان این اثر را در نظم گفتمان سیاسی، به مثابه گفتمان، تلقی نمود و محتوای این گفتمان، چه گونه، شکل گرفته است؟ در این راستا، پس از تحلیل سطوح توصیفی و تفسیری گفتمان سیاسی آن، با تاکید بر فرضیه های پنج گانه، به مطالعه ی عوامل تاثیرگذار بر محتوای گفتمان مذکور پرداخته شده است. مهم ترین یافته های این پژوهش حاکی از آن است که براساس افق اجتماعی سال های نخستین دهه ی چهل، مبارزه به گفتمان حاکم، در دستور کار نویسنده قرار داشته است. این اثر ادبی، نه تنها در تقابل گفت وگویی با گفتمان حاکم، بلکه در گفت وگو با سایر گفتمان های موجود آن زمانه، شکل گرفته است. جهان اید ئولوژیکی حاکم بر آن دوران و منافع گروه ها و گفتمان های رقیب، به محتوای تنگسیر، جهت گیری خاصی داده است و به همین دلیل، کم ترین اثر را از سرمایه ی فرهنگی چوبک پذیرفته است، و برخلاف اغلب آثار وی، اثری متعهدانه و کاملا سیاسی، قلمداد می شود.

Keywords:

تنگسیر , چوبک , تحلیل گفتمان , ادبیات داستانی سیاسی , وسنو , باختین , فرکلاف , کالینز , معدل