اصغر مولائی - استادیار شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

 در شهر ایرانی_اسلامی، نظم اجتماعی و فرهنگی یا برگرفته از اصول و تعالیم دین مبین اسلام بوده یا هماهنگ با تعالیم اسلامی بوده که در زندگی روزمره مسلمانان جاری می­باشند بطوریکه رعایت این اصول و حقوق در شهر اسلامی به­عنوان جزئی از عقاید و حقوق مسلم برای مسلمانان پذیرفته می­شود. مهمترین قاعده تنظیم کننده روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در شهر اسلامی نظم اجتماعی همان قوانین و احکام شریعت که به رفتارها، تعاملات و امورات مسلمانان در شهر اسلامی نظم می­بخشد. این مقاله که با هدف تبیین اصول، مبانی و ویژگیهای نظم اجتماعی در شهر اسلامی و با استفاده از روش تحقیق تحلیل کیفی محتوای متون در بخش نظری و روش تحقیق پیمایشی در مطالعه موردی انجام شده است که از طریق توزیع ۷۵۰ پرسشنامه میان کسبه و بازاریان با گویه­های مربوط به نظم اجتماعی و استفاده از طیف لیکرت به مقایسه تطبیقی بازار تاریخی و پاساژهای پیرامون آن پرداخته است. یافته­های بخش نمونه موردی نشان می­دهد که گویه­های مربوط به نظم اجتماعی از دیدگاه کسبه و بازاریان و مراجعین بازار تاریخی نسبت به پاساژهای پیرامون آن از امتیاز بیشتری برخوردار می­باشد.

شهر ایرانی_اسلامی, شاخص های نظم دهنده, نظم اجتماعی و فرهنگی, قوانین شریعت, بازار تاریخی تبریز, پاساژ