محسن گل پرور - دانشیار گروه روان شناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

ارزش های فرهنگی و ایدئولوژی های اخلاقی از طریق شکل دهی نظام مرجع شناختی، اخلاقی، و فرهنگی برای افراد تصمیم گیری های رفتاری فردی و جمعی را تحت تاثیر قرار می دهند. این تاثیر از طریق ایجاد تمایل به هم خوانی بین یک ارزش یا ایدئولوژی خاص با رفتار وارد عمل می شود. در محیط های کار افراد با تمایل به یک یا چند ارزش فرهنگی یا ایدئولوژی اخلاقی ممکن است غیراخلاقی رفتار کنند. این پژوهش با هدف بررسی نقش ایدئولوژی های اخلاقی (ایده آل گرایی، نسبیت گرایی، و ماکیاولیسم) و ارزش های فرهنگی (مادی گرایی و فاصله قدرت) در بروز رفتارهای غیراخلاقی، پس از کنترل نقش استرس شغلی و فرسودگی شغلی، اجرا شد. جامعه آماری پژوهش کارکنان یک صنعت تولید مواد شیمیایی بودند که از میان آن ها ۲۸۷ نفر به شیوه سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه ایده آل گرایی، نسبیت گرایی، مادی گرایی، فاصله قدرت، ماکیاولیسم، استرس شغلی، فرسودگی شغلی، و رفتارهای غیراخلاقی بود. داده ها با استفاده از ضریب هم بستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شد. نتایج نشان داد که پس از کنترل استرس شغلی، ایده آل گرایی و فاصله قدرت (۳/۲۲ درصد تبیین واریانس) قادر به پیش بینی رفتارهای غیراخلاقی اند، اما وقتی فرسودگی شغلی تحت کنترل درآمد، ایده آل گرایی، مادی گرایی، و فاصله قدرت (۷/۲۰ درصد تبیین واریانس) رفتارهای غیراخلاقی را پیش بینی کردند.

ایده آل گرایی, نسبیت گرایی, ماکیاولیسم, فاصله قدرت, مادی گرایی, رفتارهای غیراخلاقی