مسعود یوسفی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
علی خانی - اداره حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی، مشهد، ایران
صیاد شیخی ئیلانلو - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
اسکندر رستگار پویانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

مطالعه خزندگان و اتخاذ تدابیری برای حفاظت از آنها از اولویت های حفظ تنوع زیستی هر کشوری محسوب می شود. شهرستان سبزوار در غرب استان خراسان رضوی دارای غنای بالایی از مهرداران است. مطالعه حاضر، با هدف بررسی فون سوسماران شهرستان سبزوار با تاکید ویژه بر گونه های هم زیستگاه به مدت سه سال (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰) انجام شده است. نتایج نشان داد که ۲۱ گونه سوسمار متعلق به ۱۳ جنس و ۵ خانواده در این شهرستان زیست می نماید. مطالعه گونه های هم زیستگاه نشان داد که گونه Trapelus agilis با ۱۸ گونه هم زیستگاه است و از این نظر بیشترین گونه های هم زیستگاه را در منطقه داراست. همچنین، ارتباط فون سوسماران سبزوار که در منطقه فیزیوژئوگرافیک فلات مرکزی قرار دارد با دیگر مناطق فیزیوژئوگرافیک سوسماران ایران بررسی شد. نتایج نشان داد سبزوار در سطح گونه بیشترین اشتراک را با دشت ترکمن دارد. تعداد این گونه های مشترک ۱۳ عدد است. به دلیل ناقص بودن نقشه پراکنش خزندگان ایران و ضرورت ثبت مدون اطلاعات پراکنش خزندگان در تحقیق حاضر نقشه شبکه بندی شده ۲۵×۲۵ کیلومتر ایران به عنوان نقشه پایه برای ثبت نقاط پراکنش خزندگان ایران پیشنهاد می شود.

سوسمار, هم زیستگاه, سبزوار, نقشه پراکنش