محبوبه شرافتی - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
شاهرخ کاظم پور اوصالو - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مریم خوش سخن مظفر - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
شکوه اسماعیل بگی - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نسیم سعادتی - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

جنس گل فراموشم مکن (Myosotis) یکی از جنس های زیرتیره Boragioideae از تیره Boraginaceae است. این جنس دارای ۱۰۰ گونه است که در نواحی معتدله نیم کره شمالی و جنوبی پراکنده اند. این جنس دارای دو مرکز تنوع در جهان است: غرب اوراسیا و زلاندنو. تاکنون در ایران ۱۵ گونه از این جنس شناسایی شده است. گیاهانی علفی یک ساله یا چندساله و کرک دار هستند که ویژگی اصلی آنها داشتن فندقه های تخم مرغی صاف و براق و بدون تزیینات قهوه ای یا سیاه رنگ است. در پژوهش حاضر، ۵۸ نمونه (شامل ۵۶ گونه درون گروه و دو گونه Echiochilon fruticosum و E. persicum به عنوان برون گروه) برای بازسازی روابط فیلوژنی مطالعه شد. ناحیه ITS هسته ای ریبوزومی با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز تکثیر شد. برای بازسازی روابط فیلوژنی، تحلیل های فیلوژنی با روش بیشینه صرفه جویی تعبیه شده در نرم افزار PAUP، روش Bayesian با استفاده از نرم افزار Mr Bayes و روش بیشینه درست نمایی با استفاده از برنامه RaxmlGUI انجام شد. تحلیل داده ها با روش بیشینه صرفه جویی، ۱۰۰۰۰ درخت با کوتاه ترین طول، برابر با ۷۸۶ گام، با شاخص پایداری یا ثبات (CI) ۴۸۲/۰، شاخص گروه پذیری یا ابقا (RI) برابر با ۷۷۰/۰ ایجاد کرد، تحلیل های فیلوژنی توالی nrDNA ITS نشان داد که جنس Myosotis متشکل از ۶ تبار A، B، C، D، E و F است. سیستم رد ه بندی زیرجنسی (زیرجنس های Myosotis و Strophiostoma) حمایت می شود. اما سیستم رده بندی بخشه ای (بخشه های Myosotis و Exarrhena) حمایت نمی شود. گونه های یک ساله، در بین گونه های دو یا چند ساله قرار گرفتند ودر سراسر درخت پراکنده شده اند. گونه های ایرانی و جنوب غربی آسیا نیز در سراسر درخت بین گونه های مختلف از سایر نقاط جهان پراکنش دارند و تک تبار نیستند.

nrDNA ITS, Myosotis, تیره گاوزبان, تبارزایی, ایران