رویا کرمیان - دانشیار علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
علی مرادی بهجو - کارشناس ارشد علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
مسعود رنجبر - استادیار علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

مطالعه ریخت شناسی گرده ۲۰ گونه از بخش Onobrychis از جنس Heliobrychis در ایران انجام شد. دانه گرده نمونههای هرباریومی به روش استولیز آماده و با استفاده از میکروسکوپ نوری ۸ ویژگی در آن ها مطالعه شد. تحلیل دادهها به روش خوشهای و مولفه اصلی انجام شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اگرچه دانه های گرده در گونههای این بخش مشابه و همگی سه شیاری و واجد تزیینات شبکهای هستند، لیکن تنوع در خور توجهی در دادههای کمی نشان میدهند. قطر قطبی و قطر استوایی از جمله ویژگی هایی هستند که ارزشمند بوده، براساس آن ها میتوان گونههای این بخش را به سه گروه تقسیم کرد.

روابط بین گونهای, ویژگی های گردهشناختی, بخشHeliobrychis, Onobrychis