مقایسه اثربخشی درمان های شناختی رفتاری و هیجان مدار بر احساس تنهایی در زنان متاهل قربانی خشونت خانگی

مقدمه: خشونت خانگی نوع خاصی از خشونت است که در سطح خانواده اعمال و منجر به آسیب یا رنج جسمی، روانی و جنسی می شود. هدف این پژوهش، مقایسه اثربخشی درمان های شناختی_رفتاری و هیجان­ مدار بر احساس تنهایی در زنان متاهل قربانی خشونت خانگی بود. روش کار: این پژوهش نیمه­ آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان قربانی خشونت خانگی مراجعه­ کننده به مراکز مشاوره تهران در سال ۱۳۹۸ بودند. جهت نمونه­ گیری از بین مراکز مشاوره شهر تهران دو مرکز به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و از بین مراجعین آنها ۶۰ نفر به روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل (هر گروه ۲۰ نفر) قرار گرفتند. گروه های آزمایشی در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به صورت هفتگی تحت درمان شناختی_رفتاری و درمان هیجان­ مدار قرار گرفتند؛ گروه کنترل در لیست انتظار درمان قرار گرفت. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های خشونت خانگی و احساس تنهایی استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغییری با نرم­ افزار SPSS-۲۴ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد، هر دو درمان شناختی_رفتاری و هیجان­ مدار بر کاهش احساس تنهایی در زنان متاهل قربانی خشونت خانگی اثربخش بودند و این اثر در طول زمان تداوم داشت (۰۰۱/۰P<). بین اثربخشی و تداوم اثر درمان های شناختی_رفتاری و هیجان­ مدار بر کاهش احساس تنهایی تفاوت معناداری وجود نداشت (۰۵/۰P>). نتیجه­ گیری: یافته­ های این مطالعه نشان داد با استفاده از این روش های درمانی می توان سلامت روانی زنان متاهل قربانی خشونت خانگی را بهبود بخشید، بنابراین به کارگیری این روش ها توسط مشاوران و روان­شناسان در دادگستری­ ها، اداره زندان­ ها، کمیته امداد و انجمن اولیا و مربیان در آموزش و پرورش توصیه می شود.  

Keywords:

Cognitive behavioral therapy , Domestic violence , Emotion-based therapy , Loneliness , Women , احساس تنهایی , خشونت خانگی , درمان شناختی رفتاری , درمان هیجان­ مدار , زنان