فاطمه حسینی رنانی - کارشناسی ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، بخش آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
ستاره شجاعی - استادیار روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، بخش آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

در پژوهش حاضر، اثربخشی برنامه مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا بررسی شد. روش پژوهش، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری، همه کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا در شهر اصفهان بودند. نمونه شامل۳۰ نفر از کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جاگماری شدند (۱۵نفر). ابزار پژوهش، مقیاس رفتارهای کلیشه ای بولدفیش و همکاران (۲۰۰۰) بود. گروه آزمایش مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی را طی ۲۹ جلسه ۶۰دقیقه ای (هر هفته، سه جلسه) دریافت کردند. مربیان آزمودنی ها قبل و پایان مداخله با روش مصاحبه انفرادی مقیاس را تکمیل کردند. داده ها با روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها نشان داد برنامه مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش میزان ابعاد رفتارهای کلیشه ای آزمودنی ها تاثیر معناداری داشته است (۰۰۱/۰p <). درمجموع، مشاهده شد که برنامه مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند در جهت کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا استفاده شود.

ذهن آگاهی, رفتارهای کلیشه ای, کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودمانده با عملکرد بالا