یحیی کاردگر - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم، ایران

برجستگی جنبه ­های هنری از ویژگی­های بارز تاریخ وصاف و سایر متون مصنوع و فنی است. از میان ظرافت­های هنری، ایهام جایگاهی ویژه در تاریخ وصاف دارد. در این مقاله در روشی توصیفی-تحلیلی، ایهام­های موجود در جلدهای پنج­گانه کتاب بررسی شده تا جایگاه ایهام، زمینه­های ایهام­پردازی و نقش ایهام در گره­گشایی ابهام­های این متن مصنوع روشن شود. پژوهش حاضر نشان می­دهد که بهره­گیری فراوان نویسنده از ایهام­های لغوی و ایهام­سازی با لغات و اصطلاحات علوم و دانش­های مختلف، از تنوع زمینه­های ایهام­سازی و توانایی علمی گسترده او سرچشمه می­گیرد و نویسنده در ایهام­های کتاب، به سنت­های ادبی و نوگرایی توجه ویژه­ای دارد. از این رو می­توان گفت تاریخ وصاف چکیده­ای از ایهام­های زبان فارسی و ظرفیت­های ایهام سازی آن است و نقد و تحلیل ایهام­های کتاب می­تواند بخشی از پیچیدگی­های آن را مرتفع سازد و راه را برای ورود به این متن مصنوع هموار کند.

نثر فنی, تاریخ وصاف, ظرافتهای هنری, ایهام