سلمان میرزائی - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
شجاع قربانی دشتکی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
جهانگرد محمدی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
حسین اسدی - دانشیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
فرخ اسدزاده - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

آگاهی از توزیع و تغییرات مکانی فرسایش­ پذیری و ویژگی­ های خاک اهمیت زیادی در طراحی و اجرای راه کارهای حفاظت آب، مهار سیل و رواناب و مدیریت فرسایش خاک یا به طور کلی مدیریت حوزه­ های آبخیز دارد. انتخاب و استفاده از فن میان­یابی مناسب برای تعیین عوامل فرسایش­ پذیری به وسیله مد ل­ های فرسایشی مانند WEPP و ویژگی­ های خاک، ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، پهنه­ بندی فرسایش­ پذیری بین­ شیاری خاک و عوامل تاثیرگذار در آن مانند میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل با استفاده از تخمین­گر کریجینگ و کوکریجینگ به کمک اطلاعات سنجش از دور (ماهواره Landsat ۷) است. بدین­ منظور، تعداد ۱۰۰ نمونه خاک از عمق صفر تا ۱۵ سانتی­ متری به ­صورت تصادفی در بخشی از حوزه آبخیز سئلین منطقه کلیبر واقع در استان آذربایجان شرقی برداشت و میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل خاک و فرسایش­ پذیری بین­ شیاری مدل WEPP اندازه­ گیری شدند. تحلیل همبستگی بین ویژگی ­های یاد شده و اعداد رقومی تصویر +ETM نشان داد که میزان رس، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و فرسایش­ پذیری بین­ شیاری خاک به ترتیب با اعداد رقومی (DN) باند ۷، ۱، ۱ و ۳ تصویر +ETM بیشترین ضریب هم­بستگی (۰.۴۰۶-، ۰.۴۳۱-، ۰.۲۹۱ و ۰.۲۹۹) را داشت. لذا، اعداد رقومی باندهای یاد شده به عنوان داده­ های کمکی در تخمین­گر کوکریجینگ استفاده شدند. ویژگی­ های خاک با مدل کروی برای مدل ­سازی تغییرنما بهترین برازش را داشتند. با وجود به ­کارگیری اطلاعات سنجش از دور به عنوان متغیر کمکی در تخمین­گر کوکریجینگ تفاوت قابل توجهی بین کریجینگ و کوکریجینگ مشاهده نشد. این امر می­ تواند ناشی از همبستگی نه­ چندان قوی بین متغیر هدف و اطلاعات سنجش از دور باشد.

آذربایجان شرقی, تصویر ETM+‎, فرسایش خاک, کریجینگ, کوکریجینگ