راضیه مهرابی کوشکی - هیات علمی
جواد امام جمعه زاده - دانشیار، گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، ایران
حسین مسعودنیا - دانشیار، گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، ایران
علی ربانی خوراسگانی - دانشیار، گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، ایران

میزان هویت ملی در میان اقشار جوان و نخبه دانشگاهی یکی از دغدغه های پیش روی دولت ها و جوامع چند فرهنگی همچون ایران است. این مساله یعنی میزان احساس تعلق خاطر و آگاهی نسبت به مولفه های سازنده هویت ملی نیازمند بررسی معرف ها و عوامل روان شناختی، فرهنگی، جامعه شناختی و سیاسی تاثیرگذار برآن به ویژه در میان نسل های سوم و چهارم انقلاب است. به همین منظور پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی تازه مبین های روان شناختی و جامعه شناختی هویت ملی را از دریچه سبک های هویتی بازبینی کند. چارچوبی که به زعم نظریه پردازان آن، افراد تجارب زندگی خود را متناسب با آن، معنا و تفسیر می کنند و اهداف زندگی خود را تعیین می کنند. به نظر می رسد نوع کاوش، جستجو، تعهد و تصمیم گیری درباره آن چه باید ارزش ها، باورها و اهداف ملی باشند و به دنبال آن، درگیر شدن کنش ها، تکالیف و انتخاب های مهم سیاسی و اجتماعی افراد؛ بتواند میزان هویت ملی در میان دانشجویان را تبیین کند. لذا سوال اصل این است که آیا سبک های هویتی می تواند هویت ملی دانشجویان را پیش بینی کند و احتمالا کدام سبک یا سبک های هویتی با افزایش و یا کاهش احساس و آگاهی نسبت به تاریخ، سیاست، فرهنگ و اجتماع افراد در ارتباط است؟ پاسخی که می تواند از طریق مطالعه بین رشته ای، راه حل هایی را برای افزایش هویت ملی دانشجویان بازنمایی کند. روش به کار رفته در این پژوهش از نوع پیمایشی است که در میان۲۴۴ نفراز دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی۹۳-۹۴ انجام گردید. یافته ها نشان می دهد سبک های هویتی می تواند تا ۳۱درصد از هویت ملی دانشجویان را تبیین کند. در این میان سبک هنجاری بیشترین تاثیر مثبت و هم افزا را داشت و سبک اجتنابی در جهت کاهش هویت ملی دانشجویان عمل کرد. این در حالی است که خودبسندگی، اکتشاف و جستجوگری فعالانه یعنی سبک هویتی اطلاعاتی نتوانست نقش معناداری در جهت افزایش یا کاهش هویت ملی ایفا کند.

هویت ملی, سبک اطلاعاتی, سبک هنجاری, سبک اجتنابی / آشفته, کاوشگری, تعهد