آصف احمدفاضل - ۱ دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه تبریز
حسین دقیق کیا - ۲ دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه تبریز
حمید محمدزاده - ۳ استادیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه تبریز
علی حسین خانی - ۲ دانشیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه تبریز

زمینه مطالعاتی: استفاده از پسماندهای کشاورزی در تغذیه دام و طیور نقش  مهمی در کاهش هزینه­های تولید دارد. هدف: این تحقیق جهت ارزیابی اثر سطوح مختلف تفاله گوجه­فرنگی تازه و جایگزینی آن با سبوس گندم بر ماده خشک مصرفی، افزایش وزن و سطح فراسنجه­های خونی گوساله­های پرواری هلشتاین اجرا شد. روش کار:آزمایش در ۳ تیمار ۴ راسی در قالب طرح کاملا تصادفی بر روی ۱۲ راس گوساله نر نژاد هلشتاین انجام گردید. گروه­های­ آزمایشی شامل جیره های حاوی ۱) ۸ درصد تفاله گوجه­فرنگی ۲) ۱۶ درصد تفاله گوجه فرنگی و ۳) تیمار شاهد (جیره بدون تفاله گوجه­فرنگی) بودند. نتایج: استفاده از سطوح مختلف تفاله گوجه­فرنگی تازه تاثیر معنی داری بر افزایش وزن روزانه و مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی در گوساله­ها دارد (۰۵/۰P<). استفاده از ۸ درصد تفاله گوجه­فرنگی اثر معنی­داری بر مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه دام­ها نداشت. با افزایش مقدار تفاله گوجه­فرنگی به ۱۶ درصد کاهش معنی­داری در افزایش وزن روزانه و افزایش معنی­داری در مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی رخ داد (۰۵/۰P<). فعالیت نشخوار تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. مقدار پروتئین تام، تری­گلیسیرید و کلسترول سرم در حیوانات دریافت کننده جیره­های مختلف آزمایشی تفاوت معنی­داری باهم نداشتند. جیره حاوی ۱۶ درصد تفاله با میزان گلوکز ۸۱/۵۷ گرم در دسی لیتر و نیتروژن اوره­ای خون ۸۸/۱۷ گرم در دسی لیتر، به ترتیب کمترین و بیشترین میزان گلوکز و نیتروژن اوره­ای خون را نسبت به تیمار شاهد و ۸ درصد تفاله داشت (۰۵/۰P<). نتیجه­گیری نهایی: این آزمایش نشان داد که تفاله گوجه­فرنگی تازه تا ۸ درصد از ماده خشک در جیره گوساله­های پرواری بدون تاثیر منفی بر عملکرد آنها می­تواند استفاده شود.    

افزایش وزن, فعالیت نشخوار, ضریب تبدیل غذایی, مصرف خوراک