عودلاجان؛ روایت مرگ یک محله: مطالعه پیامدهای معنایی تغییرات فضایی، در محله عودلاجان تهران

مقاله حاضر، پیامدهای معنایی تغییرات فضا را در محله عودلاجان تهران بررسی کرده است. این محله، یکی از قدیمیترین محلات شهر تهران است که در سالهای اخیر، با هجوم منطق اقتصادی بازار، تغییرات فراوانی کرده و از یک محله فرهنگی تاریخی به یک محدوده اقتصادی حاشیهای بازار تهران، تبدیل شده است. این تغییرات فضا بافت معنایی و نشانهای محله را هم تغییر داده است. در این تحقیق، با روش نظریه دادهبنیاد، فرآیند مرگ محله عودلاجان و این تغییر و تحولات ارزیابی شده و نظریه روششناختی غالب این نظریه، نظریه گلیزری (۱۹۷۸) است. اطلاعات، با استفاده از مصاحبه نیمهساختیافته و مشاهده میدانی جمعآوری شده اند و یافتهها نشان می دهند شش موضوع اصلی درهم تنیده، مراحل مرگ محله عودلاجان را ایجاد کرده اند. این مباحث عبارت اند از: ویرانی پیشینه تاریخی؛ جدال نهادها؛ رواج ناامنی؛ مردانهشدن فضا؛ زوال همسایگی و مرگ هویت محلهای. درواقع، منطق اقتصادی سودمحور بازار تهران، برای کسب مشروعیت حضور در این محله، هم پای بی نظمی ها و جدال نهادها عاملی بنیادی در آغاز تغییرات فضا و تسریع روند آن بوده است. این عامل، مسائل دیگر مطرح شده در این موضوعات را ایجاد یا تشدید کرده است. دراین میان، موضوع اصلی «اقتصادی کردن فعالیت های محلهای» است که هم پای منطق اقتصادی ارتباط این مباحث را محکم کرده است.  

Keywords:

تغییرات فضا , پیامدهای معنایی , هویت محلهای , روش نظریه دادهبنیاد , محله عودلاجان