علی اصغر فیروزجائیان - استادیار، گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران، ایران
جواد توکلی - کارشناسی ارشد مطالعات جوانان، دانشگاه مازندران، ایران

نظم اجتماعی اساس برقرای هر جامعه است. اطاعت از قواعد اجتماعی برای تداوم نظم از اهمیت برخوردار است. چرا که عدم اطاعت از قواعد اجتماعی هزینه های مختلفی را برای جامعه درپی خواهد داشت. یکی از این قواعد مربوط به رانندگی است. امروزه قانون گریزی در رانندگی با توجه به نقش اساسی عامل انسانی در تصادفات به عنوان مساله ای اجتماعی در جامعه ما مد نظر قرار گرفته است. از این رو این تحقیق با تاکید بر نظریه کنترل اجتماعی به تحلیل قانون گریزی در رانندگی در بین جوانان پرداخته است. روش انجام این تحقیق پیمایش و جامعه آماری نیز جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال شهر نکا بوده است. تعداد نمونه ۴۰۰ نفر و انتخاب نمونه نیز به روش خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفته است. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. تحلیل اطلاعات تحقیق از طریق دو نرم افزار spss و Amos انجام پذیرفت. آزمون همبستگی نشان داد که بین میزان تحصیلات، درآمد و سابقه رانندگی فرد با قانون گریزی در رانندگی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین بین ابعاد وضعیت پیوند اجتماعی (اعتقاد به قانون، مشارکت اجتماعی، پیوستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی) و قانون گریزی در رانندگی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین خود کنترلی پایین، تاثیر مثبتی در تخلف از قوانین رانندگی دارد. رابطه بین سازه کنترل بیرونی (رسمی و غیر رسمی) و قانون گریزی در رانندگی معنی دارد و معکوس بوده است. همچنین نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که مدل نظری تحقیق از برازش برخوردار بوده و متغیرهای حاضر در مدل توانسته اند ۳۱ درصد از تغییرات متغیر وابسته (قانون گریزی در رانندگی) را تبیین کنند.

بی نظمی اجتماعی, قانون گریزی در رانندگی, پیوند اجتماعی, کنترل اجتماعی, جوانان