سید محمدرضا خضری - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
علی عدالتی نسب - مدرس دانشگاه و آموزش و پرورش

تحلیل گفتمان رویکردی جامع در تحلیل متن است که به وسیله آن می توانیم فکر نویسنده و هدفی که از ماورای صورت و معنا در متن را دنبال می کند، تبیین کنیم. از آنجایی که تحلیل متون جدید و بویژه نوع ادبی رمان در تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی جهان معاصر نقش بسزایی دارد، مسئله تحلیل متون بر این اساس و بیان گفتمان غالب و جهت دهی آنها از ضرورت های ادب معاصر است. این پژوهش بر مبنای تحلیل انتقادی گفتمان بر اساس نظریه نورمن فرکلاف(۱۹۴۱) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین به شیوه توصیفی – تحلیلی، رمان فراشه المیدان را مورد بررسی قرار خواهد داد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نویسنده در سطح توصیف با ایجاد روابط هم نشینی و گاهی تضاد و برقراری ارتباط بین واژگان، در پی تبیین ایدئولوژی و فکر خود است، در سطح تفسیر از بافت بینامتنی برای بافت موقعیت موجود استفاده برده و سیر تحول شخصیت زن را بیان کرده و در سطح تبیین، گفتمان غالب را که مبتنی بر هویت و آزادی خواهی است در ارتباط با عوامل درون متنی و برون متنی به تصویر کشیده است.

تحلیل انتقادی گفتمان, فرکلاف, سطوح گفتمان, رمان فراشه المیدان