علی نجفی ایوکی - عضو هیات علمی
سعیده حسن شاهی - دانشجو

ساختار یک نمایشنامه و شخصیت های آن دو عنصر درهم تنیده اند که با تغییر یکی، دیگری نیز تغییر می کند. نقش شخصیت آن است که ویژگی ها و امکانات ظاهری افراد که توجیه کننده اعمال و تصمیمات آنهاست وارد نمایشنامه کند. این مهم به انجام نمی رسد مگر با کاربست شگرد های شخصیت پردازی. پژوهش حاضر برآن است تا با توجه به تعاریف شخصیت و اصول شخصیت پردازی از دیدگاه منتقدان ادبی، یکی از مهم ترین آثار نمایشی عرب با عنوان «شهرزاد» را با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد واکاوی قرار دهد. در این راستا ابتدا به نام شناسی شخصیت ها می پردازد و سپس شخصیت ها را در دو تقسیم بندی جداگانه تحلیل می کند و در پایان به شگرد های شخصیت پردازی توجه می نماید. شخصیت های این نمایشنامه از نظر نام شناسی در دو دسته شمایلی و نمادین جای می گیرند و از نظر نوع و جنس، شخصیت ها در دو گروه کروی و مسطح درباره شگرد های شخصیت پردازی نیز توفیق حکیم از دو تکنیک نویسندگانه و نقشواره ای بهره برده که هر یک از این دو ترفند را به صورت صریح و ضمنی به کاربرده است و در آن به کاربست دیالوگ، کنش و کشمکش را به عنوان عنصری جوهری پرداخته است.

نمایشنامه, توفیق حکیم, شهرزاد, شخصیت, شگرد های شخصیت پردازی