تحلیل فراوانی جریان های کمینه حوضه آبریز دز

خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است کـه جوامع بشری، گیاهی و اکولوژی محیط را بـه شـدت تحـت تاثیر قرار می­دهد. این پدیـده دارای مکانیسـم پیچیده­ای بوده که ماهیـت آن کم­تر شـناخته شـده است. بـرآورد دقیـق جریان کمینه به عنوان معیـاری جهـت اهـداف مختلـف در مدیریت منابع آب از جمله خشکسالی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به ماهیت پیچده کم­آبی­ها و مطالعات محدود صورت گرفته، هم­چنان تحلیل فراوانی جریان­های کمینه یکی از روش­های مورد توجه محققان است. بنابراین، در مطالعه حاضر آنالیز فراوانی جریان کمینه حوضه آبریز دز با تداوم­های مختلف (۷، ۱۰، ۱۵، ۳۰، ۶۰ و ۹۵ روزه) در دوره آماری ۱۳۹۱-۱۳۳۵ با استفاده از توزیع­های نرمال (NOR)، لوگ نرمال (LN)، پیرسون تیپ سه (P۳)، نمایی (EXP)، گاما (GAM)، توزیع مقادیر حدی تعمیم یافته (GEV)، ناکاگامی (NAK)، رایلی (RAY)، لجستیک (LOG)، لجستک تعمیم یافته (GLOG)، پارتوی تعمیم یافته (GPA) و ویبول (WEI) انجام شد. قبل از برازش توزیع­های آماری، ایستایی و همگنی سری­های جریان کمینه حوضه آبریز دز به ترتیب با استفاده از آزمون­های من- کندال اصلاح شده و آزمون ریشه واحد دیکی- فولر (ADF) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمون­ها همگنی و ایستایی داده­ها را تایید نمود. در مرحله بعد، توزیع­های آماری مختلف بر روی سری­های جریان کمینه برازش داده شد و به منظور تعیین توزیع مناسب از آماره­های جذر میانگین مربعات نرمال شده (NRMSE) و معیار نش-ساتکلیف (NS) استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که توزیع­های آماری LOG و GEV بیش­ترین تطابق را با داده­های جریان کمینه حوضه آبریز دز داشته است. همچنین توزیع نرمال نیز از عملکرد بسیار خوبی در برآورد جریان کمینه برخوردار بوده و به دلیل سهولت در کاربرد می­تواند با خطای قابل قبول برای برآورد جریان کمینه حوضه آبریز دز انتخاب گردد.

Keywords:

ایستایی , تحلیل فراوانی , جریان کم , حوضه دز , دوره بازگشت , همگنی