میثم ربانی فر - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان، همدان، ایران
عبدالله طاهری تیزرو - دانشیار گروه مهندسی آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان، همدان، ایران
مرتضی کمالی - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینای همدان، همدان، ایران

دشت تویسرکان به عنوان یکی از دشت های استان همدان با افت قابل توجهی در آب زیرزمینی روبرو شده است. هدف از این مطالعه شبیه سازی عرضه و تقاضای آب زیرزمینی در دشت تویسرکان برای سال پایه (۲۰۱۱)، و تدوین سناریوی های افزایش راندمان کل آبیاری، تغییر الگوی کشت منطقه و مدیریت آب شهری و بررسی تاثیر آن ها بر عرضه و تقاضای آب زیرزمینی با استفاده از مدل ویپ تا سال ۲۰۲۵  است. بر اساس نتایج حاصله، اگر روند فعلی تقاضا ادامه پیدا کند در سال ۲۰۱۹ آبخوان با خشکی و همه سایت های تقاضا با بحران بسیار شدید بی آبی مواجه خواهند شد. نتایج سناریوی تغییر الگوی کشت نشان داد که خشک شدن آبخوان تا سال ۲۰۲۲ به تعویق خواهد افتاد. نتایج سناریوی مدیریت آب شهری نشان داد که ذخیره حجمی آبخوان از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ نسبت به سناریوی مرجع، هر ساله افزایش پیدا کرده و این افزایش تا حداکثر ۹۵/۱۰ میلیون متر مکعب در سال ۲۰۲۰ می رسد. مطابق نتایج به دست آمده از سناریوی افزایش راندمان، اگر راندمان کل آبیاری در سایت های کشاورزی را به ۱۳/۵۹ درصد برسانیم، نه تنها همه نیازهای آبی سایت های تقاضا برآورده خواهد شد بلکه ذخیره حجمی آبخوان سال به سال بهبود خواهد یافت و فاصله بین عرضه و تقاضای آب زیرزمینی به حداقل خود خواهد رسید.

آب زیرزمینی, تویسرکان, سناریو, عرضه و تقاضا, ویپ