محمدباقر علیزاده اقدم - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسین بنی فاطمه - استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمد عباس زاده - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سعید سلطانی بهرام - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاثیر زیانبار فعالیت های انسان بر جهان طبیعی نگرانی های عمومی فراوانی به همراه داشته، به طوریکه، منجر به شکل گیری نوع جدیدی از شهروندی تحت عنوان شهروندی بوم شناختی شده است. شهروندی بوم شناختی بر مسئوولیت پذیری داوطلبانه و متعهدانه شهروندان در ارتباط با جهان طبیعی بنا شده است. در این پژوهش، ارتباط شهروندی بوم شناختی با هوش معنوی با استفاده از روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از دیدگاه های بوم شناسی انسانی، پارادایم بوم شناختی جدید و بوم شناسی ژرف استفاده شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که با بهره گیری از پژوهش های خارجی طراحی و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی مولفه های آن مشخص و بومی سازی شده است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای ۱۵ سال شهر تبریز در سال ۹۴ هستند که ۶۷۰ نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که، وضعیت شهروندی بوم شناختی از وضعیت خوبی در بین شهروندان تبریزی برخوردار است و در طیف ۶ گزینه ای لیکرت، در بین گزینه های ۴ و ۵ قرار می گیرد. همچنین در میان ابعاد ۱۱ گانه شهروندی بوم شناختی، همه ابعاد از میانگین متوسط به بالایی برخوردار هستند اما بعد عضویت در انجمن های زیستی دارای کمترین میانگین بوده است. همچنین، نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان می دهد که بین هوش معنوی و مولفه های آن با شهروندی بوم شناختی ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد (۳۶۳/۰r=). نتایج آزمون رگرسیون نشان می دهد که از میان ابعاد چهارگانه هوش معنوی، دو بعد "جامع نگری و بعد اعتقادی" و "سجایای اخلاقی" توانسته اند ۵/۲۷ درصد واریانس مربوط به شهروندی بوم شناختی را تببین کنند.

شهروندی بوم شناختی, هوش معنوی, جامع نگری و بعد اعتقادی, شهروندان, تبریز