الگوی پراکنش فلزات سنگین در رسوبات آبراهه ای منطقه بایچه باغ، شمال غرب زنجان

به منظور بررسی مقدار فلزات سنگین در رسوبات آبراهه ای منطقه بایچه باغ واقع در شمال غرب استان زنجان، ۱۳۱ نمونه از ایستگاه های مدنظر انتخاب شدند. نمونه ها پس از هضم به روش چهار اسید، به کمک دستگاه ICP-OES تجزیه و تحلیل شدند. به منظور تعیین نوع توزیع الگوی فضایی حاکم بر داده ها از روش خودهمبستگی فضایی موران جهانی و آماره موران محلی استفاده شد. محتوای فلزات آرسنیک، بیسموت، کادمیم، مس، نیکل، سرب، آنتیموان و روی به ترتیب با مقادیر میانگین ۸۳/۲۱، ۳۲/۰، ۳۵/۰، ۵۷/۳۵، ۹۶/۶۸، ۶۱/۳۷، ۹۶/۱ و۷۱/۸۲ گرم در تن در نمونه های رسوب آبراهه ای منطقه مورد مطالعه بیشتر از میانگین پوسته و غلظت کبالت با مقدار میانگین ۳۰/۲۰ گرم در تن در بیشتر ایستگاه ها کمتر از میانگین پوسته است. مقادیر بیش از ۹/۰ آماره موران گویای وجود ساختار فضایی فلزات سنگین منطقه موردمطالعه و درنتیجه توزیع خوشه ای این فلزات است. بر اساس آماره موران محلی، آلوده ترین منطقه به فلزات سنگین در محدوده موردمطالعه، در مجاورت جنوب غربی معدن متروکه بایچه باغ و منطبق بر کانه زایی های پلی متال رگه-رگچه ای موجود در این محل و دگرسانی های مرتبط با آنها تشخیص داده شد. تحلیل داده های به دست آمده و بررسی ارتباط آنها با زمین شناسی منطقه نشان می دهد منشا غلظت عناصر موردمطالعه زمین زاد و درارتباط با کانی سازی ها و دگرسانی هاست.

Keywords:

ژئوشیمی , رسوبات آبراهه ای , فلزات سنگین , الگوی پراکنش , بایچه باغ