رضا اسکندری نژاد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
حامد زندمقدم - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
مهدی خراسانی پور - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

کانسار سرب و روی طرز یکی از معادن فعال زیرزمینی در ناحیه راور-کوهبنان است که در شمال استان کرمان قرار دارد. کانه زایی در این معدن به طور مجزا در دو بخش کربناته و سولفیدی در واحدهای کربناته تریاس میانی (سازند شتری) مشاهده می شود. بررسی های صحرایی نشان می دهند کانسارسازی در راستای گسل ها به شکل رگه ای و رگچه ای و به مقدار کمتر به شکل توده ای شکل گرفته است. مهم ترین کانی های سولفیدی اولیه در معدن سرب و روی طرز شامل گالن، اسفالریت، پیریت و کالکوپیریت هستند. کانی های ثانویه مرتبط با کانسارهای سرب و روی ازجمله اسمیت زونیت، همی مورفیت، سروزیت و آنگلزیت نیز در برخی نمونه ها شناسایی شدند. در نمونه های مطالعه شده، متوسط غلظت سرب و روی به ترتیب ۱۹ و ۲۴ درصد بود. عناصر دیگر مانند Cd، Ag، S، Sb، Te، Se، As و Cu نیز در نمونه های بررسی شده غنی شدگی نشان دادند. ارزیابی نتایج با روش های آماری چندمتغیره، ارتباط احتمالی بین فازهای کانی شناسی و نتایج ژئوشیمیایی را مشخصکرد؛ برای نمونه، همبستگی عناصر Pb، Ag، Tl و Sb ممکن است با کانه زایی گالن مرتبط باشد و یا ارتباط ژئوشیمیایی عناصر As، Bi، Cu، P، Fe، Co و S ممکن است از کانه زایی پیریت و کالکوپیریت متاثر باشد. روابط آماری نشان دادند عنصر Zn تنها همبستگی ژئوشیمیایی ضعیفی با عناصر Se، U و Mo دارد. همبستگی زیاد Ca و Mg نیز از کانی شناسی سنگ میزبان متاثر است که عمدتا از کانی درشت بلور (در حاشیه رگه های کانه زا) و دولومیت ریزبلور (دور از رگه های کانه زا) تشکیل شده است.

کانی شناسی, ژئوشیمی, کانسار سرب و روی طرز, کوهبنان, شمال کرمان