پریسا غلامی - کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی
محمد حسین آدابی - استاد، گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی

  سازند سروک، با سن کرتاسه میانی (آلبین-تورونین)، در حوضه زاگرس و در جنوب غربی ایران گسترش دارد و به طور عمده از کربنات و مقدار کمتری شیل و مارن تشکیل شده است. این سازند دومین سنگ مخزن کربناته مهم در منطقه زاگرس است. برای بررسی تاثیر فرایندهای دیاژنزی و تغییرات ژئوشیمیایی عناصر فرعی بر خصوصیات مخزنی سازند سروک، از داده­های پتروگرافی ۳۹۱ مقطع نازک و آنالیز ژئوشیمیایی ۴۰ نمونه پودر استفاده شده است. به طور کلی دیاژنز اولیه دریایی شامل میکریتی شدن، آشفتگی زیستی و تشکیل سیمان های شعاعی فیبری و سین­تکسیال و تخلخل بین ذره­ای توسعه یافته است. دیاژنز متائوریکی عبارتند از: سیمان سین­تکسیال شفاف و دروزی و تشکیل تخلخل قالبی و حفره­ای. فرایندهای دیاژنز ثانویه (در مراحل تدفین کم­عمق و عمیق)، دولومیتی شدن، استیلولیتی شدن، سیمان پوئی کیلوتوپیک، تشکیل شکستگی­ها و به مقدار کمتری تخلخل حفره­ای و قالبی را در بر­می­گیرد. مطالعات پتروگرافی و عناصر فرعی (Sr، Mn و Na) نشان می­دهد که کانی­شناسی اولیه کربنات، آراگونیتی بوده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان­دهنده این است که این کربنات­ها تحت­تاثیر دیاژنز متائوریکی در یک سیستم بسته قرار گرفته­اند و تغییرات عناصر فرعی ثابت می­کند که با استفاده از تغییر مقادیر Sr و Mn می­توان رخساره­های مختلف را از یکدیگر جدا نمود.  

فرایندهای دیاژنزی, ژئوشیمی, سازند سروک, زاگرس