تحلیل استعاره های هستومند و ماده مربوط به «عشق» در غزلیات شمس

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 264

This Paper With 27 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPLLU-12-3_004

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

Abstract:

برپایه رویکرد شناختی زبان، تجربه انسان از هستومندها (هست + پسوند دارندگی اومند) و ماده، بنیانی تجربی برای ادراک مفاهیم انتزاعی پدید می آورد. این پژوهش با بهره گیری از نظریه استعاره مفهومی به شواهدی می پردازد که مولانا در غزلیات خود، حوزه های ملموس هستومند و ماده را بر حوزه انتزاعی عشق فرافکنی کرده است. نتایج پژوهش بیان کننده سیطره چهار کلان استعاره «خداوند سلطان است»، «عشق نیروست»، «معرفت خوراک است» و «معرفت نور است» بر متن و سامان یافتگی گستره ای از خرده استعاره های هستومند و ماده بر محور این کلان استعاره هاست. این خرده استعاره ها برپایه تناظرهای موجود، شماری از مهم ترین مفاهیم مرتبط با عشق ـ مانند فنا، بقا، جذبه، تسلیم، بسط، تجلی، وصال ـ را مفهوم سازی می کند. بررسی این استعاره ها ازنظر قلمروهای منبع، بیانگر قدرت تجسم بخشی آنهاست و ازنظر تنوع و اصل «برجسته سازی ـ حاشیه رانی»، پیچیدگی مفهوم عشق را نشان می دهد. همچنین مقایسه بسامد استعاره ها و کارکردهای شناختی آنها بیانگر سه گونه استعاره است: استعاره چندکارکردی با بسامد بالا، تک کارکردی با بسامد بالا، تک کارکردی با بسامد کم. استعاره های گونه نخست به سبب داشتن میدان تناظری گسترده، توانش ویژه ای در مفهوم سازی جنبه های گوناگون عشق دارد؛ ولی استعاره های گونه دوم و برخی از استعاره های گونه سوم می تواند بر کارکرد خاصی تاکید کند. همچنین مقایسه کارکردهای مثبت و منفی عشق در استعاره ها، عشق را نزد مولانا تجربه ای مثبت، شیرین، خوشایند و مستانه معرفی می کند که هرچند فناکردن هستی ظاهری لازمه آن است، زیستن بدون آن ممکن نیست.

Keywords:

استعاره مفهومی , استعاره هستومند و ماده , خرده استعاره و کلان استعاره , عشق , غزل مولانا

Authors

حسن توفیقی

دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی،دانشگاه حکیم سبزواریدانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

مهیار علوی مقدم

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

علی تسنیمی

استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

ابراهیم استاجی

استادیار زبان وادبیات فارسی،دانشگاه حکیم سبزواری

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • منابع۱- قرآن کریم (۱۳۷۴). ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: سروش، چاپ ...
  • ابوالقاسمی، سیده مریم (۱۳۸۳). اصطلاحات و مفاهیم عرفانی دیوان شمس، ...
  • استاک ول، پیتر (۱۳۹۳). بوطیقای شناختی، ترجمه محمدرضا گلشنی، تهران: ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۸۴). «اسطوره کیمیاگری»، ترجمه جلال ستاری؛ اسطوره و ...
  • بارسلونا، آنتونیو (۱۳۹۰). استعاره و مجاز با رویکردی شناختی، برگردان ...
  • بشردوست، مجتبی (۱۳۸۱). سودای حقیقت (هستی شناسی مولانا در مثنوی ...
  • بهنام، مینا (۱۳۸۹). «استعاره مفهومی نور در دیوان شمس»، نقد ...
  • پورجوادی، نصرالله (۱۳۸۷). باده عشق: پژوهشی در معنای باده در ...
  • پورنامداریان، تقی (۱۳۶۴). داستان پیامبران در کلیات شمس، تهران: موسسه ...
  • (۱۳۸۸). در سایه آفتاب، تهران: سخن، چاپ سوم ...
  • حسینی، ندا (۱۳۹۳). بررسی مفهوم شمس در غزلیات مولانا براساس ...
  • خلیلی جهانتیغ، مریم (۱۳۸۰). سیب باغ جان: جستاری در ترفندها ...
  • دهباشی، علی (۱۳۸۲). تحفه های آن جهانی (سیری در زندگی ...
  • راسخ مهند، محمد (۱۳۹۳). درآمدی بر زبان شناسی شناختی: نظریه ...
  • زرقانی، سید مهدی؛ مهدوی، محمدجواد؛ آباد، مریم (۱۳۹۳). «تطور استعاره ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۸۹). پله پله تا ملاقات خدا، تهران: ...
  • شعاعی، مالک (۱۳۹۱). بازتاب آیات و احادیث در غزلیات مولوی، ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۹۲). زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۹۳). بیان، تهران: میترا، چاپ سوم ...
  • (۱۳۸۷). فرهنگ اشارات، ۲ جلد، تهران: میترا ...
  • شیمل، آن ماری (۱۳۷۵). شکوه شمس (سیری در آثار و ...
  • صدری، نیره (۱۳۸۵). بررسی استعاره در ادبیات فارسی از دیدگاه ...
  • صفوی، کورش (۱۳۹۲). درآمدی بر معنی شناسی، تهران: سوره مهر، ...
  • عبدالکریمی، سپیده (۱۳۹۳). فرهنگ توصیفی زبان شناسی شناختی، تهران: علمی، ...
  • علوی مقدم، محمد؛ اشرف زاده، رضا (۱۳۹۰). معانی و بیان، ...
  • فاطمی، سید حسین (۱۳۷۹). تصویرگری در غزلیات شمس، تهران: امیرکبیر، ...
  • فتوحی رودمعجنی، محمود (۱۳۹۲). سبک شناسی: نظریه ها، رویکردها و ...
  • فولادی، علیرضا (۱۳۸۹). زبان عرفان، تهران: سخن، چاپ سوم ...
  • قبادی، حسینعلی؛ عباسی، حجت (۱۳۸۸). آیینه های کیهانی: واکاوی و ...
  • کریمی، طاهره؛ علامی، ذوالفقار (۱۳۹۲). «استعاره های مفهومی در دیوان ...
  • کوچک زاده، علی (۱۳۹۴). بررسی تطبیقی استعاره در غزلیات حافظ ...
  • محمدی آسیابادی، علی (۱۳۸۷). هرمنوتیک و نماپردازی در غزلیات شمس، ...
  • محمدیان، عباس (۱۳۸۶). سیمای انسان در مثنوی مولوی، سبزوار: دانشگاه ...
  • مشتاق مهر، رحمان (۱۳۹۲). فرهنگ نامه رمزهای غزلیات مولانا، تهران: ...
  • مولوی، جلال الدین محمد (۱۳۹۳). غزلیات شمس تبریز، مقدمه، گزینش ...
  • (۱۳۸۵). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: هرمس، چاپ سوم ...
  • (۱۳۵۸). فیه ما فیه، تصحیحات و حواشی: بدیع الزمان فروزانفر، ...
  • هاشمی، زهره (۱۳۹۴). عشق صوفیانه در آینه استعاره: نظام های ...
  • یاحقی، محمدجعفر (۱۳۸۹). فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ...
  • Cameron‚ Lynne & Maslen‚ Robert (۲۰۱۰). Metaphor Analysis: research practice ...
  • Croft‚ William & Cruse‚ Alan (۲۰۰۵). Cognitive Linguistics, United Kingdom: ...
  • Evans‚ Vyvyan & Melanie Greeen (۲۰۰۶). Cognitive Linguistics: An Introduction‚ ...
  • Grady‚ J. E. (۲۰۰۷). Metaphor, The oxford hand book off ...
  • Lakoff‚ George (۱۹۹۳). “The Contemporary of metaphor”. In metaphor and ...
  • Lakoff‚ George & Jahnson‚ Mark (۲۰۰۳). Metaphors we live by, ...
  • Kövecses‚ Zoltán (۲۰۱۰). Metaphor: A practical introduction, (۲ ed.), Oxford: ...
  • نمایش کامل مراجع