اکبر شامیان ساروکلائی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

در پژوهشهایی که تاکنون درباره روایات اساطیری و حماسی ایران؛ بویژه شاهنامه صورت گرفته، نقش زنان کمتر کاویده شده است. مطابق شاهنامه فردوسی، نخستین زنی که در تاریخ اساطیری ایران در جایگاه مادری خردمند به فرمانروایی پادشاهی «فرخ» یاری رسانده، فرانک است. پژوهندگان درباره مقام فرانک نزد فریدون و پیروی بزرگان قوم از وی، به هنگام غیبت فرزند، سخنی نگفته اند. به گمانم دلایلی هست که نشان می دهد، فرانک به عنوان مادر شاه در جامعه بدوی ایران قدرتی درخور داشته و این امر در شاهنامه نمود یافته است. نگارنده کوشیده است تا ضمن طرح فرضیه نفوذ زن(همسر، دختر، مادر) شاه در جامعهکویان جادو، پایگاه فرانک را در تمهید و تایید فرمانروایی فریدون بازشناسد. بدین منظور، نظریه دومزیل(Dumezil)را پایه فرضیه و متن شاهنامه را اساس پژوهش شمرده است.

فرانک, فریدون, جادو, اسطوره و حماسه, شاهنامه