عباس امینی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان
زینب شهبازی کوچکله - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان

اکوسیستم ها و منابع محیطی، میراث ارزنده طبیعی جوامع انسانی و اصلی ترین سرمایه­های اکوتوریسم به حساب می آیند. استفاده تفریحی، از جمله منافع مهم منابع جنگلی، به عنوان بخش اصلی اکوسیستم های طبیعی است. ارزش گذاری پایین و نامطلوب این منابع و قلمداد نمودن آن ها به منزله کالای رایگان، موجب تخصیص نابهینه و مدیریت ناصحیح آن ها می شود. ارزش گذاری اقتصادی اکوسیستم های طبیعی و پتانسیل­های گردشگری مناطق مختلف، ابزار مدیریتی موثری برای اجرای برنامه های توسعه­ای و موفقیت آن ها خواهد بود. پوشش جنگلی وسیع شهرستان­های سیروان و چرداول در استان ایلام، واجد زمینه­های مساعدی برای استفاده­های تفریحی است. تحقیق حاضر، در پی برآورد ارزش تفریحی این منابع جنگلی و تبیین عوامل موثر در تمایل افراد به پرداخت برای این منظور، با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط صورت گرفته است. داده­ها با انتخاب نمونه­ای تصادفی به حجم ۲۴۰ نفر از جامعه محلی، با کمک پرسشنامه گزینش دوگانه دوبعدی، جمع­آوری گردید. درمجموع بیش از ۷۴ درصد پاسخگویان مایل به پرداخت مبالغی از دو تا ده هزار تومان بوده­اند. نتایج حاصل از تحلیل لاجیت نشان داد که متغیرهای دموگرافیکی سن و درآمد و همچنین نگرش های محیط زیست گرایانه و دیدگاه های توریستی افراد، دارای تاثیر مثبت معنی دار در برآورد تمایل افراد به پرداخت بوده و نزدیک به ۷۱ درصد قادر به پیش­بینی آن بوده اند. متغیرهای دیگر جنسیت، تحصیلات، نگرش های اقتصادی در بهره برداری از جنگل ها و همچنین دیدگاه های حفاظتی افراد، نقش معنی داری در این رابطه نداشته اند. متوسط تمایل به پرداخت هر خانوار در سال، برای بهره برداری های تفریحی و نگهداری از جنگل های بلوط منطقه، ۵/۵۶۸۷ تومان بوده و بر این اساس، با توجه به کل خانوارهای منطقه، ارزش تفریحی سالانه این جنگل ها برابر با ۱۰۱۱۵۳۰۹۸ تومان برآورد گردید. این میزان، سرمایه بالقوه قابل ملاحظه ای در دست سیاست گذاران و مدیران محلی، برای برنامه ریزی و بهره برداری بهینه و پایدار از پتانسیل بالای تفریحی منطقه، سرمایه گذاری، حفظ و نگهداری منابع جنگلی، جذب گردشگران بیشتر و ایجاد فرصت های اشتغال و درآمد بیشتر، به ویژه برای جوامع روستایی منطقه است.

جنگل های بلوط, ارزش گذاری مشروط, تمایل به پرداخت, مدل لاجیت, سیروان و چرداول