محمدرضا پورمحمدی - عضو هیات علمی گروه جفرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
بهزاد رنجبرنیا - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان
کیومرث ملکی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
آرزو شفاعتی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

همه شاخه های دانش بشری، هر یک به نحوی عامل توسعه را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده اند و هر کدام به نحوی توانستهاند گوشه هایی از واقعیت ها را نشان دهند. در این میان شاید تنها شاخه ای از علوم که می تواند با مفهوم توسعه میان رابطه انسان و طبیعت داوری کند، دانش جغرافیاست که به بررسی توسعه پایدار منطقه ای و یا ناحیه ای، طبقه بندی و یا سطح بندی نواحی و یا شهرستان های کشور بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف توسعه می پردازد. آنچه در میان بر آن تاکید می شود، حق توسعه برابر برای برآورده شدن نیاز نسل های کنونی و آینده، در فرایند توسعه، ریشه کنی فقر و کاهش تفاوت ها و تبعیض ها در سطح زندگی و اجتماع، کاهش الگوهای تولید و مصرف غیر پایدار، اتخاذ سیاست های جمعیتی مناسب، ار تقای آگاهی عمومی و نظایر اینهاست. روش تحقیق در این مقاله با توجه به هدف پژوهش از نوع توصیفی، اسنادی و تحلیلی بوده و جامعه آماری مورد مطالعه شهرستانهای استان کرمانشاه بوده و شاخص های استفاده شده در این پژوهش، تعداد ۱۷ شاخص بهداشتی-درمانی، فرهنگی-اجتماعی، گردشگری، مذهبی و زیرساختی است. داده های مورد نیاز با بهره گیری از منابع آماری مربوط به سالنامه آماری سال ۱۳۸۸، جمع آوری شده است. تکنیک به کار رفته در این پژوهش، مدل TOPSIS ‎ ‎است. همچنین از نرم افزارهای SPSS و ‎ Excel جهت تحلیل داده ها و نرم افزار Arc GIS ‎، جهت پیاده کردن نتایج پژوهش بر روی نقشه استفاده شده است. نتایج تحقیق، نشاندهنده شکاف زیاد بین شهرستانهای استان کرمانشاه و توسعه نامتعادل استان با توجه به شاخص های مورد استفاده است. بر این اساس شهرستان قصر شیرین، نسبت به شهرستانهای دیگر، توسعه یافته ترین و شهرستان های سنقر، جوانرود، گیلانغرب، ثلاث و باباجانی، هرسین، سرپل ذهاب، کنگاور، اسلام آباد غرب و دالاهو جزو محروم ترین شهرستان های استان هستند.

توسعه یافتگی, شاخص های توسعه, تفاوت های منطقه ای, تکنیک TOPSIS, استان کرمانشاه